Kedi Maması İncelemeleri

Başta kediler olmak üzere evcil hayvan sahiplenmenin bilimsel araştırmalar ile kanıtlanmış bir çok olumlu etkisi bulunmaktadır. Evcil hayvan beslemenin insan sağlığı üzerindeki olumlu etkileri kısa sürede görülmeye başlanır. Hayvanlarla iç içe yaşayan kişilerin ilk olarak yaşam tarzlarının değiştiği söylenebilir. Yaşam tarzındaki değişiklikler belli sorumlulukları da beraberinde getirirken, ruhsal ve bedensel sağlığa da gözle görülür katkılar sunmaktadır. Kedilerin en çok sahiplenen evcil hayvanlar olduğunu söyleyebiliriz, bu durum kedilerle yaşayanların bir çok konuda bilgi sahibi olması ve sorumluluk duygusu ile hareket etmeleri gerçeğini ortaya çıkarmaktadır.

Evcil hayvanların ve yazımızın da konusunu oluşturan kedilerin onları sahiplenenlere sunduklarının yanında bir de kedi ebeveynlerinin bu sevimli dostlarına sunacakları kaliteli bir hayattan bahsetmek gerekir. İşte bu noktada evde kedi bakımı ile ilgili temel bazı konulara değinerek yazımıza giriş yapmayı uygun bulduk.

Evde Kedi Bakımı

Evde kedi beslemek yani kedi bakımı bu konuda tecrübeli olsun olmasın herkesin merak ettiği bir çok detaydan oluşmaktadır. Kendilerine has doğaları ve davranış biçimleri ile kediler hem çok sevimli, hem de eğlenceli canlılardır. Bu eğlenceli ve sevimli hallerini sağlıklı bir yaşam ile geçirmeleri ile hayat hem bizler hem de dostlarımız için daha keyifli bir hal alacaktır.

Öncelikle evde beslediğimiz kedilerin bakıma dolayısıyla bizlere muhtaç olduklarını kabullenmeliyiz. Kedi dostlarımızı sahiplendiğimiz ilk günden itibaren ortak bir yaşam alanını paylaştığımızı, onların rahatı, sağlığı için birtakım düzenlemeler yapmanız gerektiğini bilmeniz şart.

Aşağıda ayrı ayrı başlıklar halinde değineceğimiz doğrudan sağlıkla ilgili konulara geçmeden önce daha çok kedilerin konforunu artıracak bazı uygulamalardan bahsetmek istiyoruz.

• Öncelikle yaşam alanını yani evimizi kediler için güvenli bir hale getirmemiz gerekiyor. Son derece meraklı canlılar olan kediler her an her şeyi yapabilirler diye düşünmeliyiz. En ufak kapı aralıklarından, en küçük deliklerden bile geçebilen kediler için bir yerde sıkışıp kalmamaları noktasında evi onlara göre dizayn etmeliyiz. Elektrik kabloları, açık dolap ve çekmeceler, yine açık pencere ve balkon kapıları gibi tehlike arz edebilecek konularda dikkatli olmak gerekmektedir.
• Kedilere tuvalet alışkanlığı kazandırmak bir çok canlıya göre daha kolay olmasına rağmen rahatlıkla kullanabilecekleri bir tuvalet alanı oluşturmak da bizim sorumluluğumuzda. Bilindiği gibi kedilerin tuvaletlerini yapabilmeleri için özel bir kum kullanılıyor. Bu kuma kedinin alışması ve alıştırılası önemli bir konudur. Kapalı kedi tuvaletleri de bu konuda bir çözüm olabilir. Bazı kediler bu seçeneğe korkarak yaklaşsalar da, kokuyu engellemesi açısından çoğu kişi tercih etmektedir. Kedileri tuvalete alıştırmak için kullanılan yöntemlerden en keyiflisi ödül mamalarıdır. Kedinin kuma tuvalet yapmaya alıştırılması ile iş bitmiyor ne yazık ki. Kumun temizliği ve belli aralıklarla değiştirilesi çok önemli. Düzenli temizlenmeyen kum işlevselliğini kaybedeceğinden kediler bu alana tuvalet yapmaktan vazgeçebilirler.
• Daha önce de belirttiğimiz gibi her bir kedinin huyu farklıdır. Bazı kedilerin çevreleri tamamen onlara göre dizayn edilmelidir. Onları iyi tanıyıp sınırlarını ve kendilerine özel alanlarını bilmek oldukça önemlidir. Kedileri tanıdıkça onları rahatsız eden durum ve hareketlerden kaçınmak kendiliğinden gelişecek bir süreçtir.
• Kedilerin bakım ve kontrollerini aksatmamak çok önemli. Düzenli veteriner kontrolü, tüy bakımı gibi işler rutin olarak yapılmalıdır. Şimdi kedilerin sağlıklı bir şekilde hayatlarını sürdürmeleri için gerekli olan en önemli aşamalara geçebiliriz.

Aşılar

Kedi bakımı konusunda yeni lan pek çok kişinin ilk olarak kafasına takılan soru, ev kedisine aşı şart mı? sorusudur. Ev kedisi aşılanır mı? elbette aşılanır. Kedilerin evde yaşaması dış dünya ile bağının kesilmesi anlamına gelmiyor. Bu nedenle ev kedileri için aşı takvimi oluşturulmalıdır. Yavru ve yetişkin kedilerin aşı takvimleri oluşturularak hem bizler hem de kediler için çok daha sağlıklı bir süreç sürdürülebilir. Kedilerde hangi aşılar ne zaman yapılır diye merak edenler için şöyle bir bilgilendirme yapabiliriz.

Kedilere mikrop ve bakterilerden korunmak için çeşitli aşılar vurulmaktadır. Bu nedenle kedi aşı takvimi oluşturulur.

• Yavru kedilere yapılası gerek aşılar: FVRCP Kombine Aşısı, kuduz, Feline Lösemi (FEIV), Bordetella olarak belirlenmiştir. İç ve Dış Parazit aşısı: 6-8 hafta arasında, Karma Aşı: 8 - 10 hafta, Lösemi aşısı: 9-11 hafta, Karma aşı tekrarı: 10-12 hafta, Lösemi aşısı: 11-13 hafta ve Kuduz aşısı: 12-14 hafta aralığında mutlaka yapılmalıdır.
• Yetişkin kedilere yapılması gereken aşılar: 1 yaşını dolduran kediler yetişkin olarak tanımlanır. Yavruluk döneminde yapılan aşıların tekrarlanması ve kedi bağışıklık sisteminin güçlendirilmesi için aşılama yapılmaktadır. Kuduz, Kedi distemperi (Panleukopenia), Kedi Herpes Virüsü, Calicivirus, Kedi Lösemi Virüsü (FeLV), Bordetella aşıları yetişkin kedilerde de belli aralıklarla yapılmalıdır.

Kedilerin aşılanma dönemlerinde dikkat edilmesi gereken konular ile ilgili bir veterinerden destek almak da önemlidir.

Parazitler

Kedilerde parazit belirtisi ve tedavi yöntemi hakkında bazı temel bilgileri yazımızın bu bölümünde bulabilirsiniz. Kedileri etkileyen çok sayıda iç ve dış parazit türü vardır. İç parazitler kedilerin organlarına yerleşen parazitler olarak tanımlanabilir. İç parazitler bağırsaklarda, midede, karaciğerde, kalpte ve akciğerde yaşayabilirler. Kedilerde dış parazit ise deride görülmektedir. Parazit belirtileri farklı şekillerde ortaya çıkacağı için iyi bir gözlem gerekmektedir. Parazitler kedilerin üzerinde yani derilerinde ya da vücutlarının içinde yaşayabilirler.

Kedilerde iç parazit belirtileri ve kedilerde dış parazit belirtileri olarak iki şekilde ele alabileceğimiz bu durum için farklı tedavi yolları bulunmaktadır. Dış parazitte genellikle oral yolla alınan ilaçlar tedavide tercih edilmektedir. İç parazit tedavisi de yine oral yolla verilen ilaçlarla yapılabileceği gibi durumun ciddiyetine göre hastanede tedavi de gerekebilir.

Kedilerde parazit insana geçer mi sorusunun cevabı da oldukça fazla merak edilmektedir. Kancalı kurtlar, bazı tenya türleri, toksoplazma gibi parazitler kedilerden insanlara geçebilir.

Sağlık Kontrolleri

Kedilerde sağlık kontrollerinin bir kısmını evinizde yapmanız mümkün. ağız, göz ve kulaklarını sık sık kontrol etmek kedilerle yaşayanların yapabilecekleri en kolay sağlık kontrolleridir. Yine diş kontrolü, kızarıklık ve akıntı kontrolü de evde yapılabilir.

Veterinerlerde yapılacak düzenli sağlık kontrolleri de oldukça önemlidir. Kedilerde vücut sıcaklığının ölçülmesi, ağırlık kontrolü, nabızlarının ölçülmesi, solunum sayılarının ölçülmesi, organlarının muayene edilmesi (göz, kulak, burun, ağız), deri ve tüy muayenesi, karın, iskelet sistemi, cinsel organ muayenesi, kaka ve çiş kontrolü yapılan sağlık kontrolleri arasındadır. Görüldüğü üzere kedilerin de birer canlı olması tıpkı insanlarda ve diğer canlılarda olduğu gibi pek çok sağlık problemi le karşılaşmaları için yeterli bir nedendir.

Kısırlaştırma

Kedilerde kısırlaştırma cerrahi bir operasyondur. Bu nedenle kedilere anestezi altında uygulanır. Erkek kedilerde kısırlaştırma testislerin alınması, dişi kedilerde kısırlaştırma ise yumurtalıkların ve rahmin alınması ile gerçekleştirilir. Evcil kedi besleyenlerin bu süreci uzun yıllar huzurlu ve sağlıklı bir şekilde sürdürebilmeleri için kısırlaştırma çok önemlidir. Hayvanlardaki çiftleşme isteğinin insanlardaki gibi duygusal ve fiziksel bir yanı olmadığı, tamamen türünün devamı için olduğundan onların doğasını bozacak negatif anlamda bir operasyon değildir. Hatta kısırlaştırılan kedilerin hayat süresi ve kalitesi artmaktadır.

Kedilerde kısırlaştırma ne zaman yapılmalı sorusuna yanıt olarak da özelikle veteriner görüşü dikkate alınmalıdır diyebiliriz. Genellikle cinsel olgunluğa ulaşılmadan önce yaklaşık altı aylıkken kısırlaştırma yapılabilir.

Evcil Kedilerin Sağlıklı Beslenmesi

Sağlıklı beslenme insanlarda olduğu gibi hayvanlarda da yaşam kalitesini arttıran ve daha sağlıklı olmayı sağlayan bir süreçtir. Kedilerde insanlar gibi yiyeceklerinde çeşitlilik ararlar ve beslenmelerinde farklı aromalar, tatlar ve dokulardan hoşlanırlar. Yaş ve kuru mama karışımları bu beslenme ihtiyacına en iyi çözüm olarak değerlendirilmektedir. Kedilerin yaşına ve yaşam şekline (hareketlilik gibi) göre dengeli bir şekilde karıştırılmış yaş ve kuru mamalardan oluşan kedi maması kediyi sağlıklı tutmanın mükemmel bir yoludur.

Kedilerin karaciğerinde glikokinaz enzimi bulunmadığı için karbonhidrat yönünden zengin gıdaları sindiremezler ve dolayısıyla bu tür yiyeceklerden hoşlanmazlar. Kediler daha çok hayvansal protein içerikli mamaları severler. Protein kaynağı mamalarda kırmızı et ve tavuk eti kedilerin en sevdiği ürünler arasındadır.

Kedi Mamalarındaki Besin Değerleri Ne İfade Ediyor?

Kedi mamasında neler var sorusuna cevap aradığımız yazımızın bu bölümünde kedi mamalarının içeriğine göz atmaya çalışacağız. Piyasada kafa karışıklığına neden olacak çeşitlilikte ve sayıda kedi maması bulunmaktadır. İçinde belirli şeylerin olması gereken kedi mamalarına ihtiyaç duyan dostlarımı için en uygununu seçmek gereklidir.

Öncelikle mama türünü yani içerisindeki ana maddeyi öğrenerek işe başlayabilirsiniz. Üzerinde yetişkin kediler için ton balıklı kuru kedi maması yazan bir ürünün içeriğindeki ana maddeyi anlamak zor değil.  Alınacak mamanın üzerinde kediler için üretildiği bilgisi de yer almalıdır.

Yukarıda ton balıklı kuru mama örneğinde belirttiğimiz gibi mamalarda ana madde dışında pek çok farklı madde de vardır. Paketlerin üzerinde mamanın içerisinde bulunan maddeler çok olandan az olana şeklinde sıralanmaktadır.

Ürünün kediye nasıl ve ne miktarda verilmesi gerektiği de yine paketlerin üzerinde yazmaktadır. Tabi ki bu talimatla uyma zorunluluğu bulunmamaktadır, tavsiye niteliğindedir.

Kedi mamasının içinde ne var diye baktığımızda uzun bir liste ile karşılaşabiliriz. Ana maddenin ambalaj üzerinde daha net vurgulandığı mamalarda ana maddenin ve diğer ürünlerin besin değerleri de yer almaktadır. Et, et yan ürünü, sığır donyağı, un, kemik unu, balık unu, mısır unu, mısır gluteni unu gibi maddeler kedi mamalarında bulunan ürünlerdir. İşte bu tür ürünlerin harmanlanması ile oluşturulan mamalarda her bir maddenin tek tek besin değerleri bulunmaktadır ve ambalajda belirtilmektedir.

Kedinin mamadan faydalanabilmesi için besin değerinin yüksek olması gerekmektedir. İçerisinde her ne olursa olsun bir kedi maması besin değeri ölçüsüyle değerlendirilir. Paket üzerinde yazan ''Garantili analiz'' ibaresi bu konuda devreye girmektedir. Protein, su, karbonhidratlar (lif), vitamin ve mineraller gibi çeşitli besinlerin değerleri garantili analiz sonucu ortaya çıkmaktadır. Ham protein ve ham yağda minimum miktar bilgisi ile ham lif ve nemde maksimum miktar bilgisi mama üreticilerinin belirtmekle yükümlü oldukları verilerdir.

Yaş kedi maması ya da kuru mama fark etmez ambalaj üzerinde örneğin %30 protein (en fazla) yazıyor ise bu oranın en az %30 olduğu anlamına gelmektedir, ve bu orandan daha yüksek de olabilir.

Eğer içindekiler kısmında bir madde için ''en az'' ibaresi varsa bu da belirtilen orandan daha fazla miktarda olmayacağı anlaşılmalıdır.

Kedi mamalarında doğal koruyucular da bulunmaktadır. E vitamini (tokoferol) veya C vitamini (askorbik asit) en çok kullanılan doğal koruyuculardır.

Sağlıklı ve Yeterli Beslenme İçin Günlük Verilmesi Gereken Kalori

Kedi maması içeriği ile ilgili bilgilerden sonra şimdi de kedilerin sağlıklı ve yeterli beslenmeleri için almaları gereken kaloriye bir göz atalım. Kedilere verilecek günlük besin miktarının belirlenmesinde ırkın çok önemli olmadığını öncelikle belirtmemiz gerekir. Ortalama canlı ağırlık ve yaşam şekli, yetişkin bir kedinin günlük enerji gereksinimi için yeterli kriterlerdir. Bu doğrultuda yaklaşık 60-80 kcal/kg lık bir besin kediler için idealdir.

Evde Yapılan Kedi Maması Tarifleri

Kendilerine has beslenme alışkanlıkları ve damak zevkleri olan kediler, sahiplerinin verdiği her mamayı yemezler. Kedi maması seçimi pek çok kedi sever için meşakkatli bir süreçtir bu gibi nedenle insanlar evde kedi maması yapma yoluna yönelmektedir. En iyi kedi mamaları markaları dahil olmak üzere güven vermeyen ya da insanları tereddüt içerisinde bırakan hazır mamalar da evde kedi maması yapmanın nedenleri arasındadır.

Evde kedi maması hazırlanırken kullanılabilecek ürünleri aşağıda maddeler halinde sıralamaya çalışacağız. Tarifler hakkında ise internette yapılacak kısa bir araştırma işinizi görecektir.

• Pirinç, ıspanak ve kıyma ile yaş kedi maması hazırlanabilir.
• Ciğer, ton balığı, balık unu ve pirinç kullanarak da kedi maması hazırlanabilir.
• Yulaf, bal kabağı, konserve sardalya da kedi maması için kullanılabilir.
• Havuç, tavuk, bira mayası ile evde kedi maması hazırlanabilir
• Evde kuru kedi maması yapılı için de; çavdar unu, tam buğday unu, mısır unu, kırık buğday, yağsız süt tozu, maydanoz, tavuk, balık yağı ve bitkisel yağ karışımları kullanılabilir.

Kuru Kedi Maması Seçimi

Kedi maması seçimi beslenme konusunun en önemli ve üzerinde en çok düşünülen konularının başında gelmektedir. Kedi bakımının da en masraflı yönlerinden biri olan mama alımı, sağlıklı beslenme ile veteriner masraflarını düşürmesi açısından bakıldığında kulağa biraz daha hoş gelmektedir. Kuru kedi maması seçilirken A, B, C, B9 (folik asit) ve B12 vitaminlerinin mama içeriğinde mutlaka bulunmasına özen gösterilmelidir. Mineral açısından zengin mamaların seçilmesi yani kalsiyum, fosfor, demir, magnezyum, sodyum ve çinko mineralleri  yönünden zengin ürünler tercih edilmelidir.

Cinsiyete Köre Kuru Mama Seçimi

Kedinin cinsiyetine göre mama seçimi konusu özellikle kedilerin kısırlaştırma dönemi göz önünde bulundurularak belirlenen bir süreçtir. Kilo kontrolünün önem kazandığı bu dönemlerde mama seçimi ona göre yapılmalıdır.

Kiloya Göre Kuru Mama Seçimi

Kedinin kilosu aynı zamanda hareketliliği de etkileyeceğinden bu duruma göre mama seçilmesi gerekmektedir. Hareketsiz kediler için lif ve yağ oranları düşük mamalar daha uygunken, hareketli kediler için protein ve yağlı mamalar değerlendirilmelidir.

Kedi Cinsine Göre Kuru Mama Seçimi

Mama seçiminde kedinin cinsi yani ırkı belirleyici kriterler arasındadır. Örneğin uzun tüylü kediler için malt özellikli mamalar tercih edilmelidir.

Yaşa Göre Kuru Mama Seçimi

Kedi maması alınırken dikkat edilmesi ve öncelik verilmesi gereken konuların başında kedinin yaşı gelmektedir. Yetişkin kediler için adult, yavru kediler için ise junıor yazan mamalar alınmalıdır. Bu mama türleri arasındaki temel fark protein ve yağ oranlarının farklı olmasıdır. Genç ve yavru kediler daha hareketli olacaklarından mamalardan daha fazla enerji temin etmeleri gerekmektedir.

Kısırlaştırma Sonrası Kuru Mama Seçimi

Genellikle kediler kısırlaştıktan sonra kilo almaya meyilli hale gelirler. Bunu önlemek adına beslenmede kısırlaştırılmış kedilere özel mamalar kullanılmalıdır.

Yaş Mama Vermeli miyiz?

Yaş mama kediler için hem tüketmesi daha keyifli hem de sindirmesi daha kolay mamalar olduğu için rahatlıkla verilebilir. Yavru kedi maması çeşitlerinden tutun da yaşlı kedi maması çeşitlerine kadar yaş mama bulmak mümkün.

N&D Pumpkin, Hill's Science Plan, Orijen Six Fish, LaVital, Royal Canin, Acana gibi en kaliteli kedi maması markaları, yaş mama çeşitleriyle en çok tercih edilen ürünleri sunmaktadır.

Ödül Maması Vermeli miyiz?

Normal mamalarda da olduğu gibi ödül mamaları aşırı verilmediği sürece zararlı değildir. Özellikle kedilerin tuvalet eğitimi sürecinde verilen ödül mamaları bu yönüyle de işe yaramaktadır. İndirimli kedi mamaları takip edilerek bu ihtiyacı karşılamak mümkün. Şunu da belirtmek gerekir ki ödül mamalarının içerisinde katkı maddesi bulunmamalı, tuz ve sodyum oranı yoğun olmamalıdır.

Kediler İçin Gıda Takviyeleri ve Vitaminler

Kediler için kullanılan gıda takviyeleri ve mineralleri seçilirken, bilinen güvenilir markalar tercih edilmelidir. GimCat, Trixie, Biofeline, Mbv Cat gibi markaların ürünleri gönül rahatlığı ile kullanılabilir.

Kediyi yeni mamaya alıştırmak gibi zorlu süreçlerde de kaliteli mamaların daha fazla tercih edildiğini ve işinizi kolaylaştıracağını söyleyebiliriz.