Nasıl NFT Yapılır?

Dünya siyaset tarihini incelediğimizde birçok keşif ya da fethin sonrasında çağların kapanıp açıldığını görüyoruz. Her bir örneği incelediğimizde bir sonraki dönemin ciddi değişimlere olanak tanıdığını ve toplulukların bir bütün olarak yaşayabilme kabiliyetlerinin de bu anlamda arttığını görüyoruz. Bahsetmiş olduğumuz değişimlerin herhalde en hızlısı ve bilgi açısından büyüğünü yaşadığımız şu dönemlerde küresel sermayenin hareketleri de şekil değiştirmeye başlamış durumda.

E-ticaret platformlarının artması, mobil cihaz kullanımının yaygınlaşması ve küresel sermayenin hızlı el değiştirmesine köprü vazifesi gören finansal yapıların hızlı gelişimi sonrasında finans sektöründe radikal devrimler yaşanmıştır. Online ödeme sistemlerinin artması ve değişim aracı olarak nominal değerleme araçlarını kullanma alışkanlığının yavaş yavaş terk edilmesi öyle sanıldığı kadar kolay olmadı. Teknoloji o derece ilerliyordu ki bu değişimi sindirerek yaşadığımızı söylersek yanılmış oluruz. İşte tam da böyle bir dönemde hayatlarımıza giren kripto paralar finans sektöründe geri dönülmez bir devrim yarattılar. Normalde var olan nominal değerleme araçlarının aksine merkeziyetsiz yapılar olması sebebi ile yadırgansa da çok kısa sürede finans dünyasında kendisine büyük bir yer bulmayı başarmış durumda. Üstelik bu büyüme artacağa da benziyor. Bunun en büyük sebebinin ise artık kripto paraların devletlerce tanınması ve bir düzenlemeye tabi tutulmak istenmesi. Bu da doğal olarak kripto paralara olan güvensizliği ciddi ölçüde ortadan kaldıracaktır.

Dijital varlıkların hayatlarımıza girmesi ile birlikte birçok farklı başlık da gündelik hayatımızda yer bulmaya başladı. Bunlardan birisi de NFT'lerdir. Üstelik NFT’ler sadece son 2 yıldır sektörde var olan bir kavram. Bugün sizlere NFT’lerle ilgili bilmeniz gereken bütün ana başlıkları paylaşmaya çalışacağız. NFT inceleme yazımızın ilerleyen bölümlerinde sizlere en başarılı NFT eserleri hakkında da bilgi vermeye çalışacağız.

NFT Nedir?

Son zamanlarda sık sık adını duyduğumuz ve kripto para piyasasında adete uçuşa geçen NFT hakkında neler biliyoruz? Henüz yeni sayılabilecek bir akım olan NFT ilk defa 2020 yılında piyasaya sürülmüştür. 2020 senesinde 10 milyon Euro'luk bir piyasası olan NFT'ler bundan bir sene sonra 2021’de ise 10 milyar Euro civarında işlem görerek nasıl bir yükseliş kaydettiğini herkese göstermiştir. Peki NFT nedir?

Önce NFT açılımı nedir oradan başlamak doğru olur diye düşünüyoruz. NFT Non Fungible Token'in kısaltmasıdır. Türkçe karşılığı ise değiştirilemeyen token ya da değiştirilmesi mümkün olmayan para da diyebiliriz. Aslına bakarsanız NFT de kripto paradır. Diğer kripto para birimlerinden belli başlı bazı farklılıkları bulunmaktadır. İlk akıllara gelen fark, diğer dijital paralarda olduğu gibi NFT’ler kripto para borsalarında takas işlemine tabi değildir.

NFT hakkında daha detaylı ve açıklayıcı bir açıklama yapılması gerekiyorsa bahsedilmesi gereken ilk NFT özelliğinin dünyada eşsiz ve tek bir eserin temsili tokeni olma özelliği olacaktır. Bu bazen bir resim bazen bir müzik bazen de bir tweet olabilir. NFT’nin anlaşılmasının zor olduğunu biliyoruz, buna biraz açık arttırmada satılan koleksiyonlarla eşdeğer görebilirsiniz. O eserin de benzerleri yapılabilecekken ve çok daha ekonomik bir rakama katlanmak varken insanlar milyon dolarları nadide eserlere verebiliyorlar. NFT kavramını daha iyi açıklayabilmek için konuyu ara başlılarla ele almaya devam edelim.

NFT Ne İşe Yarar?

Her ne kadar kripto paralara yavaş yavaş ısınsak da hayatlarımıza bir anda giren NFT’ler için aynı etkiyi hemen vermemiz elbette ki beklenemez. Özellikle dijital dünyada böyle bir şey rasyonel olmayacaktır. NFT’lerden bahsederken, NFT ne işe yarar sorusu en çok sorulan sorular arasındadır. NFT’ler tamamen dijital varlıklardır. Tıpkı diğer kripto para birimlerinde olduğu gibi NFT’ler de bir blok zincir üzerinde bulunmaktadır. Öncelikle şunu söylememiz gerekir ki bir NFT'nin ilk sahibi her NFT tokeni el değiştirdiğinde bir komisyon kazanır. Bir NFT’ye değer katan şey onun eşsiz olma özelliğinden gelmektedir. Bir NFT sahibi iseniz size ait eşsiz bir eserin nadide tokenine sahipsiniz demektir. Burada asıl önemli olan piyasa dengesinde eserinin ederinin ne olduğudur. Yani aslında kazanmak ya da bir hedef için değil de sadece kendi eserinizde token üretebilir ve NFT sahibi olma ayrıcalığına sahip olabilirsiniz.

NFT Örnekleri

Yazımızın bu bölümüne kadar sizlere NFT hakkında bilgiler aktararak NFT nedir sorusunun cevabına daha hakim olmanıza destek vermeye çalıştık. Yeni olmasına karşın NFT dünyası çok yönlü başlıklar içeriyor. Mesela NFT örnekleri nelerdir? Kaç çeşit NFT bulunuyor. NFT dediğimiz şey aslında telif konusunu da ele alıyor gibi diyebiliriz. NFT örneklerinden ilerlemek gerekirse dilerseniz ülkemizde bir NFT eseri ile başlangıç yapabiliriz. Kahkahaları ile ünlü sunucu Saba Tümer, kahkahasını NFT olarak 80000 TL’ye sattı dersek herhalde oldukça şaşırırdınız. Yine ilginç bir NFT örneği de NBA’den. NBA bizzat, ligde mücadele eden oyuncularının top shotlarını NFT olarak satmaktadır.

NFT Nasıl Üretilir?

2022’de yakalayacağı trend merakla beklenen NFT pazarının aydınlatılması gereken bir diğer konu başlığı da tabi ki NFT nasıl yapılır ya da NFT nasıl üretilir sorusu olacaktır. Aslında hiç de gözünüzde büyüttüğünüz gibi zor olmayan bu süreç için, bazı araçlara ihtiyacımız olacaktır.

Artık her kripto para kullanıcısının bildiği gibi, bu sektörde ya da bu pazarda faal iseniz ilk ihtiyacınız olan şey bir kripto para cüzdanıdır. Eğer NFT üretmek istiyorsanız ilk işiniz bir cüzdan sahibi olmaktır. Dijital dosyanızın NFT’ye dönüştürülebilmesi için birçok platformu kullanabilme şansınız bulunuyor. Çok basit bir dosyayı dijital ortama kodlarıyla aktardığınızda NFT üreterek token sahibi olabiliyorsunuz. ayrıca daha önce de bahsettiğimiz gibi, bu NFT tokenlerini satıp elinizden çıkarırsanız bile her zaman ilk sahibi olarak bilinecek olan siz olursunuz. Bunun da bazı getirileri var üstelik. Tabi her canı isteyen NFT üretip para kazanmıyor. Eğer dijital sanat anlamında kendinize güveniyorsanız ve gelişime açıksanız, NFT eserleriniz zaman içerisinde bir kitlenin dikkatini çekebilir. Hele ki bu alanda gerçekten yetenekli iseniz bir anda NFT eserlerinizin ciddi alıcıları olabilir. Yazımızın ilerleyen bölümlerinde bu anlamda örnek olabilecek birçok parlak hikayeyi de sizlerle paylaşacağız.

Konumuza dönecek olursak NFT sahibi olmak için, dijital cüzdan sahibi olmak ve daha sonrasında atmanız gereken 2 adım daha bulunmaktadır. Öncelikle NFT eserine çevireceğiniz dijital dosya gerekecek. Bu bazen bir resim bazen bir nota bazen de bir koleksiyon olabilmektedir. NFT eserinin piyasaya sürülebilmesi için takasta kullanmak üzere biraz kripto paraya da ihtiyacınız olacaktır. Tabi en önemlisi de şüphesiz NFT tokeninizi oluşturacağınız blockchaine tabanını seçmeniz gerekmektedir. Baktığımız zaman şu an için bu konuda en doğru adresin Ethereum olduğunu söyleyebiliriz. Bu konu aslında biraz önemli. Nedeni de şu, oluşturduğunuz NFT tokenini satabileceğiniz pazarlar da kullanmış olduğunuz blockchaine seçimine göre değişkenlik gösterecektir. Yazımızın ilerleyen bölümlerinde bu konuya daha detaylı bakmaya çalışacağız.

NFT Nasıl Satılır?

Ve geldik önemli bir konu başlığına daha. Her şey tamam ve bir NFT oluşturduk diyelim. Bunu nasıl satacağız? Bir Şeyin gerçekliğinin dijital sertifikası olarak da tanımlayabileceğimiz NFT satış süreci ayrıca incelenmesi gereken bir konu başlığıdır. Yazımızın bir önceki bölümünde de bahsettiğimiz gibi ne NFT sanatçısının ya da NFT oluşturan kişilerin seçmeleri gereken bir blockchaine tabanı olmalıdır. Bunun neden önemli olduğunu şimdi biraz daha açacağız. Örneklerle ilerlemek gerekirse, diyelim ki dosyanız hazır ve onu NFT’ye çevirmek istiyorsunuz. Bunun için seçeceğiniz platformun özelliklerinden dolayı seçmiş olduğunuz platformun izin verdiği daha doğrusu teknik olarak müsaade ettiği platformları seçebiliyorsunuz. Bu alanda şu an için dünyada 2 büyük isim var. Biri Binance diğer ise Ethereum tabanlı platformlar. Burada öncelikle şunu bilmek gerekiyor, NFT çıkarttığınız platform aynı zamanda tercih etmiş olduğunuz satış platformu haline de geliyor. Tabi daha önce de belirttiğimiz gibi, ilk etap için biraz kripto para bakiyesine ihtiyacınız olacak. Yazımızın bu bölümünü güzel bir örnekle kapatırsak doğru olacağını düşünüyoruz.

Diyelim ki satış için Binance NFT pazarını tercih ettiniz. Öncelikle cüzdanınızı sisteme tanımlamanız gerekiyor. Daha sonra ise sahip olduğunuz dijital varlığınızı Binance NFT sözleşmesi adresinin bulunduğu yere bırakın. Daha sonrasında ise kalan son adımda bu işlemleri onaylamanız gerekiyor. Ve artık bir NFT token sahibi oluyorsunuz.

NFT Satış Siteleri

Yaptığımız araştırmalara göre internette NFT hakkında en sık sorulan sorulardan birisi de NFT satış siteleri hakkındadır. Aslına bakarsanız bu konuya biraz değindik ama tam anlamıyla değil. Üstelik NFT satışlarını yapmanın farklı bazı yolları da bulunuyor. Öncelikle en bilindik ve en tavsiye edilen yöntem elbette ki tıpkı kripto para borsalarında satılan ya da el değiştiren kripto para birimlerinde olduğu gibi bir kripto para borsasında NFT satışı mümkündür. Bu alanda birkaç isim ön plana çıkıyor. Tabi ki öncelikle Binance Nft web sitesi ya da uygulamaları üzerinden NFT satışı alanında ön plana çıkmaktadır.

Hemen hemen her kripto para kullanıcısının aşina olduğu bir isim olan Binance güvenilir bir seçenek olmasının yanı sıra market gücü ile de rakiplerinin bir adım önünde gözükmektedir. En iyi NFT satış siteleri arasında OpenSea internet sitesi de yer almaktadır. OpenSea NFT satış pazarına ilk giren aktörlerden birisi olması sebebi ile de bazı avantajları bulunmaktadır. Bu öncü olma durumunun da etkisi ile OpenSea hacimsel anlamda en çok eseri bulabileceğiniz NFT satış platformları arasında dikkat çekmektedir. OpenSea üzerinden NFT oluşturma imkanı da bulunmaktadır.

Bu platform üzerinden işlem yapabilmeniz için Metamask kripto para cüzdanına sahip olmanız gerekiyor. Bunun dışında bazı istisna kripto para cüzdanları ile de işlem yapılabilmekte. OpenSea sitesine NFT yükleyebilmeniz için ilk seferde NFT özelliğine göre 60 ile 200 Dolar arası bir ödeme yapmanız gerek. Ama tekrar edelim bu ödeme sadece ilk sefer için alınıyor. Daha Sonraki işlemler için ise sadece komisyon ödemesi yapılıyor.

SuperRare sıradaki NFT satışı yapılan sitelerden. Yine Metamask kripto para cüzdanı ile işlem yapılabilen SuperRare platformu Ethereum tabanlı bir yapıya sahiptir. Özellikle resim sanatçılarının uğrak yeri olan SuperRare açık artırma ya da sabit ücret karşılığında NFT satılan ve satın alınabilen bir platformdur.

Rarible web sitesi özellikle ülkemizde en sık tercih edilen NFT satış platformlarından birisidir. Kullanıcı dostu ara yüz ve sunmuş olduğu avantajlar şu anki pozisyonunu sağlamış olsa da, platformda Metamask veya Walletlink harici kripto para cüzdanı kullanamıyorsunuz.

Yine saymış olduğumuz platformlara kadar hacme sahip olan bir diğer site de Nifty Gateway. Nifty Gateway benzerlerinden farklı olarak kredi kartı ile işlem yapabileceğiniz ender platformlardan birisidir. Yine Ethereum tabanlı yapısı ile dikkat çeken Nifty Gateway üyelik süreci ise diğerlerine göre çok daha kısa ve kolay sonlanıyor.

Eğer bu işte acemi iseniz ve öncelikle herhangi bir ödeme yapmadan NFT sahibi olmak istiyorsanız gideceğiniz adres Mintable olmalıdır. Mintable web sitesinde ücretsiz NFT oluşturup satabilirsiniz. Satış işlemi gerçekleşene kadar sizden herhangi bir ücret talep edilmeyecektir.

Son olarak ele alacağımız platform Foundation saymış olduklarımız arasında herhalde en son pazara giriş yapanlardan. Oldukça yüksek ücretli NFT’lerin sunulduğu bu platformda NFT satabilmeniz için davetiye sistemi bulunmaktadır. Yani her canı isteyenin Foundation üyeliği oluşturma şansı bulunmuyor. Gerek yüksek komisyon ücretleri gerekse de yüksek alım satım rakamları ile dikkat çeken Foundation’da farklı üyelik süreçleri bulunmaktadır. Hepsi olmasa da sizlere en iyi NFT satış sitelerinden en önemlilerini aktarmaya çalıştık. Daha detaylı bir araştırma yaparak daha birçok NTF satış platformuna ulaşmanız mümkün.

En Çok Satılan NFT Eserleri

Yazımızın başında da belirttiğimiz gibi her dijital dosyayı NTF token olarak dönüştürebilirsiniz. Tabi her dijital varlık da beklenen değeri bulamayacaktır bu yüzden zaten NFT sanatçıları denen bir kavram da var. Her sanatçının da uzman olduğu alanlar bulunuyor. Özellikle görsel ürünlerin piyasasının daha etkin olduğunu görüyoruz.

Örnek vermek gerekirse Twitter kurucusu Jack Dorsey platformda ilk atmış olduğu tweeti NFT tokenine dönüştürerek eşsiz ve benzersiz bir ürünü adeta mühürlemiştir. Bu da hali ile token'a bir değer katmaktadır. Öyle ki bu token 2,9 milyon Dolara alıcı buldu. NFT kullanım alanları arttıkça dijitalleşen dünyamızın bir yansıması olarak yerini alıyor diyebiliriz. Eskiden fiziksel anlamda eşsiz olan ürünler yavaş yavaş terk edilip popüler NFT eserleri sayısı arttıkça daha dijital bir dünyaya geçiş hızlanmaktadır. Bu da doğal olarak görsel temaları ön plana çıkarmaktadır ve telif probleminin de önünü kesen bir süreci barındırmaktadır. NFT eserlerinin spesifik bir alan içerisinde bulunması onların değiştirilememesi ya da takas edilememesi özelliklerine sahip olmasını sağlar.

En Pahalı NFT Eserleri

Yazımızın bu son bölümünde sizlere en pahalı NFT eserlerinden bahsedeceğiz. Sıralama ile giderek NFT pazarının ne denli etkin ve hacimsel olduğunu anlamanıza yardımcı olacağız. Şu Ana kadar satılmış en pahalı NFT eseri Dijital Sanatçı Pak'a ait. 91,8 milyon dolara alıcı bulan The Merge eseri ile rekorun sahibi olan sanatçı eserinde koleksiyon olarak nitelendirebileceğimiz 312 bin parça halinde satış gerçekleştirmiş. Uzun bir süre liderliği elinde tutmuş olan Everydays - The First 5000 Days eseri, ünlü dijital sanatçılardan olan ve sektörde Beeple olarak bilinen Mike Winkelmann’ın güzide parçalarından. Koleksiyon 2007 mayıs itibari ile her gün yapılmış 5000 parçadan oluşuyor. 69 Milyon dolara alıcı bulan eser şuan için en pahalı NFT sıralamasında 2 numara.

En değerli NFT sıralamamızın 3 numarasındaki isim ise İsviçreli sanatçı Suum Cuique Labs’a ait. Piyasaya ilk sürüldüğünde 17 Milyon dolar olan değerini şimdiden 2 ye katlamaya yakın olan eseri Hashmasks da koleksiyon olma özelliği ile ön plana çıkmış bir NFT. CryptoPunk koleksiyon açısından gerçekten eşsiz bir hacme sahip. En popüler NFT eserleri denince akıllara ilk gelen isim herhalde CryptoPunk olacaktır. CyrptoPunk #7804 platformun en pahalı eserlerinden birisi olarak dikkat çekiyor. 4200 Ethereum karşılığında alıcı bulan eser algoritma karşılığı 9 alien resminden oluşuyor. Birçok pahalı eser olduğundan bunları tek tek saymanın gereği olmadığını düşünerek sizlere en sansasyonel NFT eserlerinden olan Crossroad’dan bahsederek yazımızı sonlandırmak istiyoruz. Yine Beeple’e ait olan eserde tartışmalı ve olaylı seçim süreci sonrasında başkanlık seçimlerini kaybeden Donald Trump'ı konu alan eserin değeri 6,6 Milyon dolar olarak yerini almış durumda.

Gelbaba portal sayfasında NFT oluşturma ve NFT kavramı ile ilgili daha pek çok süreç hakkında detaylı yazılara ilerleyen günlerde de devam edeceğiz.