Podcast Nedir? Podcast Nasıl Yapılır?

Son zamanların en popüler yayın türlerinden bir olan Podcast konusuna değineceğimiz bu yazımızda podcast hakkında merak edilenlere ışık tutmaya çalışacağız.

Podcast Nedir?

Podcast kelimesi türetilmiş bir sözcüktür. Önce bu sözcüğün nasıl ortaya çıktığına bir bakalım. Pod ve broadcast kelimelerinin birleşiminden ortaya çıktığını söyleyebiliriz. Tohum, koza, kapsül, kabuk gibi anlamlara sahip olan Pod kelimesi aynı zamanda iPod sözcüğünden de türetilmiştir. Aslında ilk podcast kavramının ''Pod'' kısmı iPod'tan gelmektedir diyebiliriz. Broadcast kelimesi ise canlı yayın anlamına gelmektedir. Böylece Podcast nedir? sorusuna sözcük anlamı noktasında değer katan iki sözcüğü belirlemiş olduk. Podcast kelimesi de iPod'un Pod'u, Broadcast'in de Cast'i alınarak oluşturulmuş yeni bir kelimedir, kavramdır diyebiliriz. Bu anlamda canlı yayınların bir bölümünün, belli bir kesitinin kaydedilmesi anlamına gelen bir kelime olarak türetilmiştir.

Podcast nedir? sorusuna asıl merak edilen anlamsal yönü ile de yanıt verelim. Podcast seri halinde yayınlanan ses ve video dosyaları için kullanılan bir ifadedir. Günümüzün radyo programlarına benzerliği ile modern radyo programlarına da benzetilmektedir. Tabi ki bu yayınlara erişim için öncelikle online olmak yani internete ihtiyaç duyulmaktadır. Şunu da hatırlatalım bilgisayarlara ve çeşitli mobil cihazlara indirilebilen podcast'ler çevrimdışı olarak da dinlenebilir.

Tanımlarken de bahsettiğimiz, podcast yayınlarının bir dizi halinde olması durumu sürekli bir dinleyici ve izleyici kitlesi oluşmasını da mümkün kılmaktadır. Radyo programlarına bu yönüyle de benzemektedir. Radyo programlarının daimi takipçileri olduğu gibi podcast yayınlarının da zaman içerisinde belli bir dinleyici ve izleyici kitlesi oluşmaktadır. Online platformlara yüklenen ve erişime açık olan ses, video kayıtları podcast mantığı dahilinde değerlendirilebilir.

Buraya kadar aktardıklarımızdan aklınıza Podcast radyonun yerini alabilir mi? sorusu da gelebilir. Dijital ortama aktarılan alışılmış radyo ve televizyon programları internetin ve online mecraların yaygınlaşması ile geleneksel yayıncılığın yerini alabilir. Altyapısı ve her geçen gün artan içerik üreticisi ve takipçi sayısı ile podcast yayınları radyo programlarının yerini almaya hazır diyebiliriz. İnternet ve akıllı telefonlar üzerinden ulaşılabiliyor olması da Podcast dinleme oranını her geçen gün artırmaktadır.

Podcast dinlemenin faydaları başlığında daha ayrıntılı bir şekilde değineceğiz fakat önden şunu söylemeliyiz ki Podcast yayınlarının çok çeşitli olması ve birçok ilgi alanına hitap etmesi alternatifleri arttırarak seçenekleri çoğaltmaktadır. Podcast yayınlarının genellikle ücretsiz olması ya da platforma üyelik ile daha sonra ekstra bir ücret ödemeden dinlenebilmesi artılarının başında gelmektedir.

En Popüler Podcast'ler

Podcast’lere, Spotify, Apple Podcasts, SoundCloud ve Google gibi platformlar üzerinden ulaşmak mümkün. Podcast'ler tıpkı YouTube kanalları gibi takip edilebilir, Mp3 çalara yüklenen şarkılar gibi favori podcast'lerden bir çalma listesi yani bir podcast akışı oluşturulabilir.

Yerli ve yabancı popüler Podcast sayısı oldukça fazla. Biz yazımızın bu bölümünde Türkiye'de en çok dinlenen Podcast yayınlarına, bir başka tabirle en popüler podcast'lere yer vermeye çalışacağız. Bu yayınların büyük bölümünün Spotfy platformunda yer aldığını da belirtmek isteriz.

• Madem podcast'leri modern radyo programları olarak tanımladık ilk popüler podcast örneğimiz de Radyo Tiyatrosu olsun. Radyo Tiyatrosu Podcast yayını, TRT’de yayınlanan ve bir dönem 7'den 70'e herkesi radyo başına toplayan radyo tiyatrosunun dijital ortama aktarılmış halidir. Yaklaşık 15 bölümden oluşan podcast serisi pek çok tiyatro klasiğini Apple Podcasts ve Spotify’dan dinleme şansı sunmaktadır.
• KafeinSiz podcast yayını pek çok kişinin Youtube kanalından tanıdığı bir içerik diyebiliriz. Bu podcast yayını sinema temalı ve son derece eğlenceli bir akışa sahip.
• Fularsız Entellik podcast yayını, Ekşi sözlük yazarlarından Immanuel Tolstoyevski'ye ait. 20-40 dakika süren 50'den fazla bölüm ile ilgi çekici çok farklı konularda dinleyicilerine keyifli zaman geçirme imkanı sunuyor. Apple Podcasts ve Spotfy'dan takip edilebilir.
• Zihnimin Kıvrımları Podcast yayınları Spotify üzerinden takip edilebilmektedir. Teknoloji ve trend yazıları ile tanınan Serdar Kuzuoğlu'nun Podcast sayfası daha çok hayata dair anlatımları içermektedir.
• Mirgün Cabas ve Can Kozanoğlu’nun beraber hayat verdikleri İlk Sayfası Podcast yayını sesli kitap dinleme uygulaması olan Storytel sponsorluğunda gerçekleştirilmektedir. 26 bölümlük bir podcast serisinin her bölümünde seçilen bir kitabın ilk sayfası dinleyicilere okunuyor ve bu kitabın yazarı konuk olarak programa dahil ediliyor. Sevilen pek çok yazara ulaşabilme imkanı sunan bu yayın Apple Podcasts’ten ve Spotify üzerinden takip edilebiliyor.
• Basketbol severlerin büyük ilgi gösterdiği İkili Oyun Podcast yayını, Serkan Mutlu, Tancan Fümen ve Ali Aktin tarafından oluşturulmaktadır. Basketbola dair her şeyin masaya yatırıldığı bu Podcast yayınında NBA ve Euroleague maçlarının değerlendirilmesi yapılırken, basketbolun popüler kültüre yansıyan tüm yönleri de konuşulmaktadır.
• Yine Mirgün Cabas ve Can Kozanoğlu'nun hayat verdiği bir Podcast yayını Nederen Başlasam, edebiyatın yanı sıra moda tarihinden caza, sağlıklı beslenmeden kriminolojiye kadar çok farklı alanlardaki uzmanlarla, uzmanı oldukları konuya giriş niteliğinde sohbetler sunuyor. Bu yayınları da Apple Podcasts’ten ve Spotify'dan takip etmek mümkün.
• Socrates Podcast serisi spor dergisi Socrates ekibi tarafından hazırlanmaktadır. Sporla alakalı her şeyin konuşulduğu bu yayında sinema gibi sanat alanlarında da kaliteli sohbetler yapılmaktadır.
• Anlatsam Roman Olur Podcast yayını, gazeteci Nida Diçtürk tarafından oluşturulmaktadır. Özgür Mumcu, Gündüz Vassaf, Elif Şafak, Mehmet Ali Alabora gibi konuklarla yaklaşık olarak 25-50 dakika arasında süren sohbetlerde kültür, sanat söyleşilerine kulak verebilirsiniz.
• Medyascope Podcast serisini Spotify'da dinlemek mümkün. Youtube'da yayın yapan Medyascope haber platformu siyaset, sanat ve gündeme dair farklı kategorilerde içerikler sunmaktadır.
• Ha Geldi Ha Gelecek Podcast yayını, sanal gerçeklik, yapay zeka, blokchain gibi teknolojinin insan hayatını ve geleceğini nasıl etkilediğine dair sohbetlerin yapıldığı bir seri. Aykut İbrişim’in sunduğu bu Podcast yayını teknoloji ve fütüristik konuları severler için son derece keyifle takip edilebilecek bir yayın.
• Evrim Ağacı Podcast serisi, Youtube platformunun büyük ilgiyle takip edilen aynı isimli kanalının Podcast versiyonu olarak karşımıza çıkmaktadır. Bilime dair her şeyin olduğu bu seri dinlemesi en keyifli Podcast yayınları arasındaki yerini almış bulunuyor.
• Socrates Dergi'nin efsane serisi olarak tanımlanan Potacast Podcast yayınında Orkun Çolakoğlu ve Kaan Kural haftalık NBA sohbetleri yapıyorlar.
• Storytel sponsorluğunda hayata geçirilen Bunu Ben De Yaparım Podcast yayını, ünlü oyuncu İbrahim Selim ve ekibi tarafından hazırlanmaktadır. Şehir insanının karşısına bir sorun olarak çıkan her konunun masaya yatırılarak konuşulduğu bu podcast yayınına Apple Podcasts ve Spotify'dan ulaşılabilir.

Görüldüğü gibi Türkiye'nin en iyi podcast yayınları şeklinde bir liste yapmaya kalktığımızda karşımıza pek çok seçenek çıkıyor ve her geçen gün bu Podcast'lere yenileri eklenmeye devam ediyor. Spotify, Google ya da Apple Podcast platformları başta olmak üzere diğer Podcast alanlarında da özgün içeriklere olan ilgilinin arttığını görebiliyoruz.

Podcast Dinlemenin Faydaları

Podcast yayınları çeşitliliği itibariyle dinleyicilerine aradıkları içerikleri seçebilme şansı sunmaktadır. Gerek eğlenceli gerekse de dinleyenlerin ufkunu açacak konularda farklı yayıncıların görüşlerine başvurmak mümkün.

Podcast'lerin modern radyo özelliğine sürekli olarak vurgu yapıyoruz çünkü gerçekten radyon dinleyicilerinin de hemfikir olacağı çok fazla ortak nokta bulunmakta. İşi gereği sürekli yollarda olan kişilerin radyo dinleme kültürüne sahip oldukları biliniyor. Pikniğe gidenlerin genellikle araçlarından ya da taşınabilir radyolar aracılığı ile bu kültürü sürdürdüklerini söyleyebiliriz. Mesela en çok dinlenen radyolardan olan Kafa radyo podcast yayınları ile özel bir dinleyici kitlesine hitap etmektedir. Örnekleri çoğaltmak elbette ki mümkün. Şimdi burdan yola çıkarak Podcast dinlemenin ne gibi faydaları olabileceğine de değinmeye çalışalım.

• Podcast yayınlarını dinlemek radyo dinleyicilerinin de çok yakından bildiği gibi dinleme becerisinde ciddi katkı sağlamaktadır. Dinleme becerisi artan insanların iş ve sosyal hayatlarında ön plana çıkacakları aşikar.
• Kısa ve pek çok kişi için anlamsız vidoları izlemenin aksine Podcast dinlemek odaklanma problemini önemli ölçüde azaltmaya yardımcı olabilir. Dinlediğine odaklanmak ve anlamaya çalışmak hayatın her alanında kişisel bir yatırım olarak fayda sağlayacaktır.
• Zaman günümüzün en değerli hazinesi. Zamanı doğru kullanmak, verimli bir şekilde değerlendirmek ise son derece önemli. İşte bu kotada günün her anı öğrenmeye devam edebilmek adına Podcast yayınları çok iyi bir alternatiftir. Öğrenmek istenilen konu her ne olursa olsun bununla ilgili bir podcast yayını bulabilir, her boş anınızda, işe gider gelirken ya da herhangi bir zamanda bir şeyler öğrenmeye devam edilebilir.
• Podcast, günlük rutin içerisinde kişilere engel olmadan dinlenilebilen yayınlardır. İster işte, ister sporda isterse de evde vakit geçirenler bir kulaklık ile rutin içerisine Podcast dinleme etkinliğini dahil edebilirler.
• Podcast'ler yabancı dil öğrenme konusunda çok etkili. Yabancı dil Podcast yayınları sayesinde sadece Podcast ile ingilizce öğrenme şansı değil farklı dillerde de fayda sağlamak mümkün.
• Şimdi de Podcast'in radyodan en belirgin farklarından birini ele alacağız. Podcast'ler ile gündemi kaçırmak neredeyse imkansız. Tek tuşla tüm yayınları dinlemek mümkün.
• Podcast'ler gerek yayıncıların, gerekse de dinleyicilerin ufkunu genişleten bir aktivite. Bu da en önemli faydaları arasında hiç şüphesiz.
• Yazımız içerisinde sürekli değindiğimiz en önemli Podcast faydası ise çok farklı konularda bilgi sahibi olmaktır. Bilim, sanat, siyaset, yabancı dil, eğlence gibi zihin açacak yayınlar Podcast platformlarında kolaylıkla bulunabilir.

Podcast Yayınlayarak Para Kazanmak Mümkün mü?

Podcast yayınlamak diğer tüm platformlarda olduğu gibi para kazandırmaktadır. Youtube kanalı ya da İnstagram hesabı üzerinden çok sayıda kişiye ulaşan influencer'lar gibi Podcast yayıncıları da ne kadar çok dinlenir ve ne kadar çok kişiye ulaşırlarsa o kadar çok kazanç elde ederler. Geniş kitlelere ulaşmak demek daha fazla reklam geliri elde etmek anlamına geliyor. Bu durumu televizyonlardaki reyting yüksekliğine paralel elde edilen reklam gelirine de benzetmek mümkün. Örneğin ortalama 30 saniyelik CPM (bin dinleyici başına maliyet) ücreti 18 dolar, öte yandan 60 saniyelik CPM’ler için bu rakam 25 dolar gibi bir veriye Advertisecast Merketplace üzerinden ulaşılabilir.

Bir başka veri de Podcast yayınlarının en fazla yapıldığı platform olan Spotify'dan. Spotify Podcast yayınlayanlara akış başına ortalama 0,003 ila 0,005 dolar arasında ödeme yapmaktadır.

Podcast Nasıl Yapılır?

Podcast yayınlamak için öncelikli olarak içerik fikirlerine ve yayın ekipmanlarına ihtiyaç duyulmaktadır. Podcast ses kayıtları istenilen samanda ve istenilen platformda paylaşılabilir. Fikir yani Podcast içeriği konusunda karar vermek bu işin en önemli aşamalarından birisidir. Bu teknoloji, arabalar, güncel olaylar, spor, sanat, siyaset konuları olabileceği gibi, blog yazılarının seslendirilmesi de olabilir.

Podcast kaydı için gerekli ekipmanları ve yazılımları edinmek işin bir diğer en önemli ve teknik kısmı olarak değerlendirilebilir. Podcast konusu yani içerik ne kadar iyi olursa olsun, eğer ses kalitesi kötü ise içeriği kimse dinlemek istemez. Podcast için ekipmanlar işte bu yüzden çok önemli.

Konu belirlenmiş ve ekipmanlar hazırlanmış ve ses kaydı alınmış ise artık kaydın podcast platformuna yüklenmesi kalmıştır. Podcast nasıl yüklenir? sorusu bu noktada önem kazanıyor. Bu konuya bir sonraki başlıkta detaylı bir şekilde değineceğiz.

Podcast bölümlerini düzenli bir şekilde yayınlamak dinleyici kitlesinin korunması ve artması için oldukça önemli bir konu. İçerik üretmek elbette ki önemli fakat devamlılığı sağlamak için püf noktası diyebiliriz. Günlük, haftalık ya da farklı bir periyotta podcast yüklemek ve buna sadık kalmak üretkenliği de artıracaktır.

Şimdi Podcast hazırlamak için gerekli olan program ve uygulamalara bir göz atalım ve işin teknik kısmı ile ilgili merak edilenlere cevap vermeye çalışalım.

Podcast Yapmak İçin Program ve Uygulamalar

Podcast programları ve uygulamalarına geçmeden önce nispeten daha fiziksel ekipmanlar edinmek daha konforlu bir kayıt ortamı için oldukça önemlidir. Akla ilk gelen Podcast mikrofonu olsa da bilgisayar ya da tablet ses dosyalarının kaydedilebilmesi, ardından yüklenebilmesi için olmazsa olmazdır. Mikrofon tercihinde ise seçenekler bir hayli fazla. USB girişli ve XLR bağlantılı mikrofonlar arasından ilk etapta USB girişliler ile işe başlanabilir. Mikrofon süngeri gibi ses kalitesini artıran ekstralar da çok iş görmektedir. Mikrofon bu işin çok önemli bir bölümü olduğu için bu ekipmana yatırımlarımız devam ediyor. Sırada mikrofon tutacağı var ki bu ciddi anlamda pratiklik kazandıracaktır. Mikrofon kullanmak istemeyenler için ise ses kayıt cihazlarının bu işte kullanılabilir olduğunu hatırlatmak isteriz. Bu aynı zamanda yazılıma ihtiyaç duymadan kayıt yapmak için de bir alternatiftir.

Podcast yüklemesi sırasında sesin nasıl duyulduğunu kontrol etmek için iyi bir kulaklık işe yarayacaktır. Ses kartı ve mikser XLR bağlantılı mikrofon kullananların edinmesi gereken ekipmanlar arasındadır.

Gelelim Podcast programları ve Podcast uygulamaları kısmına. Garageband, Audacity, Anchor gibi ücretsiz podcast programları kullanarak yayın yapmaya başlanabilir. Adobe Audition, ProTools gibi ücretli yazılımlar ise podcast yayıncılığının ilerleyen zamanlarında daha çok tercih edilmektedir.

Spotify'a Podcast Nasıl Yüklenir?

Spotify podcast yayınlama konusunda en çok tercih edilen platformlardan birisidir. Buna paralel olarak podcast dinleme tercihini de Spotify'dan yana kullanan çok sayıda kişi bulunmaktadır. Gimlet ve Anchor satın alımları sonrasında podcast dinleyici sayısı büyük artış gösteren Spotify, yayıncılara ciddi bir dinleyici trafiği sağlamaktadır.

• Öncelikle kayıtlar ISO/IEC 11172-3 MPEG-1 Part 3 (MP3) formatında ve 96 – 320 kbps bitrate aralığında olmalıdır.
• Her bir Podcast bölümünün 83 dakikayı aşmaması gerekiyor ve dosya büyüklüğü de maksimum 200 MB olmalıdır.
• Podcast görseli önemli bir kriter. Kare (1:1) oranda, PNG veya JPEG formatında ve yüksek çözünürlükte olmalıdır.
• 20 karakteri aşmayan Podcast başlıkları Spotify kullanıcılarına daha iyi bir deneyim yaşatmaktadır, dikkate alınmalı.
• RSS feed’ler başlık, görsel içermelidir. Ayrıca Spotify'da en az bir podcast bölümü önceden kaydedilip yayınlanmış olmalıdır.

Spotify podcast yükleme işlemi için Spotify for Podcasters sayfasında hesap bilgileri ile giriş yapılmalıdır. Giriş yaptıktan sonra “Get Started” butonuna basılmalı ve kullanıcı sözleşmesi okunarak kabul edilmelidir. Bu sayfada adınızı yazarak “Continue” butonu ile devam edebilirsiniz. İlgili alana RSS linki yerleştirilerek devam butonuna basılmalıdır. Spotify'ın RSS FEED’i testinden sonra sorun çıkmazsa podcastin adı, logosu ve açıklamasının göründüğü bir örnek çıkar. Daha sonra ülke seçimi, dil, kategori ve bağlı olduğunuz hosting servis sağlayıcı bilgilerini doldurup devam edebilirsiniz. Son olarak da ''Submit'' butonuna tıklayarak Spotify podcast yüklemesi tamamlanmış olur.

Apple Podcast

Apple Podcast Apple tarafından podcast indirmek ve oynatmak için geliştirilmiş uygulamadır ve iPhone gibi Apple cihazlarında mor renkli bir aplikasyon olarak yer alır. Oldukça fazla sayıda Podcast yayını bulunan bu platformda Podcast dinleme imkanı bulabilirsiniz. İngilizce podcast içerikleri son derece zengin olan bu platformun kullanıcı sayısı da her geçen gün artmaktadır.

Podcast Dinlemek İçin En İyi Platformlar

Podcast dinlemek için en çok tercih edilen platformlar arasında Spotify, Google podcast, bbc podcast, Apple podcast gibi dünyaca ünlü platformlar yer almaktadır.

Podcast dinleyenlerin ve podcast yayını yapanların sayısı artıkça bu alanda oluşan ekonomik ve sosyal büyüklük de artmaya devam etmektedir. Sizler de kişisel gelişim podcast yayınları ya da eğlence podcast'leri gibi sayısız kategoride ayına saydığımız platformlar üzerinden ulaşabilirsiniz.