Sağlık Raporu Almanın İpuçları

Sağlık raporu, kişilerin bir amacı yerine getirmek için bedensel ve ruhsal sağlığının yerinde olduğunu kanıtlayan belgedir. Sağlık Bakanlığı, sağlık raporları konusunda tek yetkili mercidir. Bireyler, birçok sebepten dolayı yetkili kurumlardan sağlık raporu talep edebilmektedir. Düzenlenen herhangi bir sağlık raporunun Sağlık Bakanlığı tarafından belirlenen kriterlere uygun olması da zorunludur. Belirlenen kriterlere uygun düzenlenmeyen sağlık raporları sahte evrak sayılmakta ve suç teşkil etmektedir.

Sağlık Raporu Nedir?

Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de, birçok sebepten dolayı kişilerden sağlık raporu talep edilmektedir. Sağlık raporları, çoğu zaman kişinin sağlıklı olduğunu ispatlamak için temin edilen belge olarak kullanılsa da, bazı durumlarda kişinin rahatsızlığını belgelemek için de kullanılmaktadır. Sağlık raporlarının belirli bir amaca yönelik olmasının dışında yetkili hekimler doğrultusunda verilmesi zorunludur. Toplumumuzda tam olarak tanımı anlaşılamayan sağlık raporunun açıklaması şu şekildedir: kişinin hekim tarafından akıl ve beden sağlığının bir amaca uygun olup olmadığının belirli kriterler doğrultusunda belirlenerek çeşitli muayeneler sonucunda oluşturulan belgeye sağlık raporu denilmektedir. Herhangi bir sebepten dolayı istenilmiş olan sağlık raporunun usule uygun olup olmadığı, amaca yönelik olmasına, hukuki dayanağı olmasına ve yetkili kurumlar ve hekimler tarafından düzenlenmiş olmasına dikkat edilerek kolaylıkla anlaşılabilir. Kişilerin sağlık raporu almak için aile hekimlerine ya da tam teşekküllü devlet hastanelerine bizzat başvuru yapmaları gerekmektedir. Sağlık raporları kendi içinde istirahat raporu, tek hekim sağlık raporu, lisanslı spor faaliyetleri için sağlık raporu, akli meleke raporu, engellilik raporu olmak üzere çeşitli kollara ayrılmıştır. Her biri farklı amaçlar için farklı kurum ve hekim/hekimler tarafından verilmektedir.

İstirahat Raporları

Türkiye İş Kanunu'na göre çalışanların iş kazası ya da hastalanması gibi sağlık sorunları sebebi ile doktor tarafından tavsiye edilen ev istirahatine istirahat raporu denilmektedir. Raporun süresi, doktor tetkikleri sonucunda gerekli görülen gün kadar verilmektedir. Ancak doktorların verebilecekleri istirahat raporlarının süresi değişiklik gösterebilmektedir. Örneğin bir iş yeri hekimi, bağlı bulunduğu iş yerinin personeline en fazla 2 iş günü istirahat raporu verebilmektedir. Aile hekimi ise bu süreyi kesintisiz ve tek seferde 10 gün olarak verebilmektedir. Aile hekimi 10 gün istirahat uygun gördüğü hastasının raporuna kontrol notu düştüğünde ise kontrol süresi bu raporlu gün süresini 10 günü aşmamak suretiyle tekrar uzatabilmektedir. Aile hekimleri 10 + 10 gün rapor verdiği hastaya üst üste daha fazla rapor veremiyor ve hastanın daha teşekküllü bir hastaneye yönlendirilmesi yapılıyor. Sağlık istirahat raporları hem hastanın sağlığı hem de işverenin çıkarı doğrultusunda ayrıntılı olarak kanunlar çerçevesinde hazırlanmışlardır. Sürekli istirahat raporu alan bir personel iş yeri tarafından şüpheli bulunabilir ve iş yerine sunmuş olduğu bu raporlar araştırılabilir, soruşturma geçirebilir. Kötüye kullanımın önüne geçebilmek adına, bir hekimin bir kişiye yıl içerisinde verdiği raporun günü 40'ı aşamıyor. Yine bir hekim tek başına tek seferde maksimum 10 gün olarak rapor verebiliyor. Bir çalışan bir yıl içerisinde tek hekimden 40 günü aşan rapor aldığında SGK iş göremezlik ödeneği için raporlu kişiden heyet raporu isteme hakkına da sahiptir. Kanun koyucular, istirahat raporlarının kötüye kullanımını önlemek adına, çalışanın doktor tarafından verilen bu iş göremezlik raporunu aldıktan sonra şehir dışına çıkmasına da sınırlama getirmiştir. Sağlık sorunları sebebi ile evde yatak istirahati verilmiş olan kişi, raporlu olan günlerini ikametinin veya işyerinin il sınırları içerisinde geçirmek zorundadır. Aksi tespit edildiğinde ise gerekli işlemler yapılarak raporun doğruluğu araştırılır; raporu veren doktor ve raporu alan kişi hakkında adli işlemler başlatılır. İşverenlerin çıkarlarını mümkün olduğunca koruyan kanunlar herkes için eşit ve adil olarak düzenlenmiştir diyebiliriz.

Tek Hekim Sağlık Raporları

Son zamanlarda iş başvurularında sıklıkla adı geçen tek hekim sağlık raporu bir diğer sağlık raporu çeşididir. Özellikle Emniyet Genel Müdürlüğü ve Türk Silahlı Kuvvetleri iş ilanlarında karşımıza çıkan tek hekim sağlık raporu, resmi evraklarda durum bildirir tek hekim raporu adı ile geçmektedir. Tek hekim sağlık raporu nedir sorusuna cevap verirsek basit olarak tek hekim tarafından yapılan sağlık değerlendirmesidir demek uygun olacaktır. Tek bir hekimin iş başvurusunda kullanılmak üzere rapor isteyen başvuru sahibinin sağlığının söz konusu iş için uygun olduğuna kanaat getirmesiyle alınabilmektedir. Subay ve Astsubay ilanlarında artık yalnızca tek hekim sağlık raporu istenmektedir. Peki tek hekim sağlık raporu nereden alınır? Tek hekim sağlık raporu aile hekimleri tarafından Aile Sağlığı Merkezleri'nde verilmektedir. Aile Hekimliği yerine artık devlet hastanelerinde bulunan Spor Hekimliği biriminden de alınabilen tek hekim raporları uzman hekimler tarafından veriliyor. Bazı sağlık ocakları yeni deyimiyle ASM'ler bu raporu vermiyor ve sınava girilecek yerdeki hekimin ancak bu raporu düzenleyebileceği başvuru sahibine iletiliyor. Ancak yeni düzenlemeler ve rapor örnekleri ile birlikte ASM'lerde hizmet veren aile hekimlerinin bu raporu düzenlemeye yetkileri bulunuyor. Özellikle askeri veya kolluk kuvvetleri iş ilanlarına başvuracak kişiler, bu raporu özel hastaneler ve özel sağlık kuruluşlarından alıp alamayacaklarını merak etmektedirler. Daha önce de belirtildiği gibi kanunlar değişmediği sürece tek hekim sağlık raporu yalnızca devlet hastanesi spor hekimi ve aile sağlığı merkezi aile hekimleri tarafından düzenlenebilmektedir. Rapor sahibinin sağlığında bir değişiklik olmadığı sürece alınan bu rapor geçerliliğini bir yıl süreyle korumaktadır. Bazı kurumlar yine spor yapabilir tek hekim sağlık raporu da isteyebilmektedir. Bu raporların da geçerlilik süresi, sağlık durumunda bir değişiklik olmadığı sürece bir yıl geçerlidir.

Lisanslı Spor Faaliyetleri İçin Sağlık Raporu

Sağlık Bakanlığı raporları içerisinde bir diğer önemli durum bildirir rapor ise Lisanslı Spor Faaliyetleri İçin Sağlık Raporu olarak talep edilmekte ve hekimler tarafından düzenlenmektedir. Lisanslı spor faaliyetleri için sağlık raporu isminden de anlaşıldığı üzere yalnızca lisans sahibi profesyonel sporcular için düzenlenen bir rapordur. Sağlık raporları arasında belki de en çok karışıklık yaşanan rapor, lisanslı spor faaliyetleri için sağlık raporudur. Beden Eğitimi dersleri için bazı öğretmenler öğrencilerinden derse katılıp katılamayacağını belirlemek için lisanslı spor faaliyetleri için sağlık raporu isteyebilmektedir. Ancak belirttiğimiz üzere bu rapor lisanslı profesyonel sporcular için düzenlenebilen bir rapordur. Amatör sporcular ve farklı gerekçeler ile yine amatör olarak spor yapan kişiler için düzenlenememektedir. Yalnızca lisans çıkaracak ya da lisans sahibi profesyonel sporcuların alması gereken bir sağlık durumu bildiren rapordur. Ancak MEB eğitimi boyunca spor yapan ve okullar arası ya da daha geniş çaplı herhangi bir spor yarışmasına katılacak olan öğrenciler için öncelikle sporcu kartı çıkarılmalıdır. Lisans alacak olan öğrenci için aile sağlığı merkezleri tarafından lisanslı spor faaliyetleri için sağlık raporu düzenlenebilmektedir. Yine bunlar kendi içlerinde farklılık gösterebilmektedir. Bahsedildiği gibi okulunu temsilen spor yarışmalarına katılabilmek için alınacak lisanslı spor faaliyetleri için sağlık raporu sonucu öğrenciye öğrenci lisansı verilmektedir. 18 yaşından küçük kişilerin hobi olarak spor yapabilmesi için ebeveynlerinden spor yapmasına engel durum olmadığına dair yazılı beyan yeterlidir. Bunun için öğrencilerin sağlık raporu almasına gerek yoktur. Bazı spor salonları ise yine eğitim kurumlarında olduğu gibi spor kulübü üyeliği için üyelerinden sağlık raporu istemektedir ve bunu lisanslı spor faaliyetleri için sağlık raporu olarak beyan ettikleri de görülmektedir. Bu da yine ASM'ler tarafından reddedilecek bir gerekçedir. Ancak kişiler genel bir sağlık kontrolünden geçerek doktorlarından spor yapıp yapamayacakları hakkında yazılı olmayan bir görüş alabilirler.

Akli Meleke Raporları

Akli Meleke Raporları ülkemizde 65 yaş üstü bireyler için düzenlenen sağlık raporudur. 65 yaş ve üstü bireylerin hukuki çıkarları için oldukça gerekli olan bu sağlık raporunu almaları zorunludur diyebiliriz. 65 yaş üstü kişiler, taşınmaz alım satımı, miras hukuku gibi işlemlerinde akli meleke raporlarını beyan etmek zorundadırlar. Kanun koyucular bu sağlık raporunda da kişilerin hukuki tasarruflarını kanunlar çerçevesinde korumuşlardır. Akli melekeleri normal olmayan, demans ya da alzheimer gibi bilişsel faaliyetleri hasar görmüş bireylerin maddi varlıkları koruma altına alınır ve yerine bir vasi atanır. Akli Meleke Raporları yalnızca uzman psikiyatrist hekimler tarafından verilebilmektedir. Başvuru sahibi kişi, son altı ay içerisinde çekilmiş fotoğraf ve nüfus cüzdanı yanında nüfus cüzdanı fotokopisi ile psikiyatri muayenesine girerek talebini iletebilir. Noterliklerde gerçekleşen alım satım işlemlerinde noterler gerekli gördüğü durumlarda bu raporu talep ederek alım satım işlemini askıya alabilir. 65 yaşında ve daha büyük kişilerin alım satım işlemlerinde istenen Akli Meleke Raporları aile sağlığı merkezlerinde ya da diğer özel sağlık kuruluşlarında verilmez. Yalnızca tam devlet hastanelerinin psikiyatri biriminde uzman psikiyatri hekimi tarafından verilebilir.

Engellilik Raporu

Devletin engelli bireylere engelli maaşı bağlaması ve yine bu engelli bireylere bakan kişilere de bakım parası vermesi ile birlikte çok yoğun bir engellilik raporu talebi söz konusu olmuştur. Bir bireyin doğuştan ya da sonradan yaşadığı sağlık sorunları sebebi ile hayatını idame ettirmesindeki güçlüğün oranlarla ölçüldüğü engellilik raporları da yine yalnızca devlet hastanelerinde alınabilen bir rapordur.  Bu rapor ile kişinin vücudundaki uzuvların yüzde kaçını kullanabildiği, diğer açıdan kaçını kullanamadığı belirtilir. Engellilik raporu %90'ı geçen kişiler kendi araç kullanamasa da kendisinin bakımı düşünülerek 3. dereceye kadar yakınlarının kullanımı için vergilerden arındırılmış araç satın alabilmeleri hakkına sahiptir. Türkiye'de araç vergileri düşünüldüğünde bu engellilik raporu ile sıfır bir araç, satış fiyatının yarısından da az bir ücretle satın alınabiliyor. Yine engel raporunun engelli kişiye tanıdığı bir diğer hak ise iş hayatına katılımıdır. İşyerleri belli bir personel sayısına eriştiğinde engelli personel çalıştırmak zorundadır. Ayrıca engelli bireyler engelliler için özel olarak düzenlenen kamı personeli alım sınavlarına girerek kamu personeli olabilmektedir. Kanunlar engelli bireyleri korumak ve sosyal hayattan kopmalarını engellemek için birçok özel haklar tanımıştır. Engelliler için özel park yerleri, engelliler için ücretsiz müze ve ören yeri girişleri ve daha birçok ayrıcalıktan yararlanabilmek için devlet hastaneleri tarafından verilebilen bu engellilik raporunu almak gerekmektedir. Ayrıca söz konusu engellilik raporu, doktorlar tarafından belirlenen oranlar dahlinde kişiye ayrıcalıklar tanımaktadır.

İş Başvuruları İçin Sağlık Raporu Nereden Alınır?

İş başvuru sağlık raporu, kişinin bedensel ve ruhsal olarak çalışmak istediği işe uygun olup olmadığını belirleyen belgedir. Sağlık raporları, ilk işe girişte, iş değişikliğinde ve herhangi bir rahatsızlıktan sonra işe geri dönüşlerde, işveren tarafından talep edilmektedir. İş sağlığı ve güvenliği kapsamında 1 Ocak 2013 tarihinden itibaren işe giriş sağlık raporu zorunlu hale getirilmiştir. Bu sebepten dolayı herhangi bir iş yerine alınacak bireyin o iş için uygun olup olmadığı anlaşılabilir hale gelmiştir. İş yeri için alınacak sağlık raporları, sadece işverenin uygun gördüğü yerlerden alınabilmektedir. Bu sağlık kuruluşları tamamen işin niteliğine ve tehlike sınıfına göre belirlenmektedir. İşverenler, işyerinde çalışan kişilerin herhangi bir sağlık riskine maruz kalmamaları için çalışanlardan bu raporu istemek mecburiyetindedir.

Ehliyet İçin Sağlık Raporu Nasıl Alınır?

Trafikte hem kendini güvence altına almak, hem de diğer insanları korumak için kişilerin sürücü ehliyetine sahip olmaları gerekmektedir. İlk kez ehliyet sahibi olacak olan ya da ehliyetini yenilemek isteyen kullanıcıların edinmesi gereken en önemli belge sağlık raporudur. Günümüzde ehliyet sağlık raporu alınabilecek birçok sağlık kuruluşu bulunmaktadır. Bu sağlık kuruluşları arasında en çok tercih edilen sağlık ocakları, aile sağlığı merkezleri, özel hastaneler ve özel tıp merkezleridir. Ehliyet almak isteyen kullanıcılar, bu sağlık kuruluşlarından herhangi bir tanesinden randevu alarak, kimlik kartı ve iki adet biyometrik fotoğraf ile başvuru yapmaları halinde kolay ve hızlı şekilde işlemlerini tamamlayabilirler. Ehliyet almak isteyen kişilerin muayene esnasında hekimin soracağı sorulara doğru şekilde cevap vermesi son derece önem taşımaktadır. Eğer kişinin hiçbir sorunu yoksa hekim ona ‘sürücü olur’ raporunu verecektir. Ayrıca kişilerin, ehliyet almak için aldıkları sağlık raporunun üzerinde ‘1. grup sürücü olur’ ve ‘2. grup sürücü olur’ olmak üzere 2 farklı grup yer almaktadır. Sağlık raporunda yer alan bu gruplar ehliyet alacak olan kullanıcıların yeterlilik seviyesini ifade etmektedir. 1. grup sağlık raporuna sahip olan kullanıcılardan 10 yılda bir ehliyetlerini yenilemeleri istenirken 2. grup sağlık raporunda 5 yılda bir ehliyetin yenilenmesi istenmektedir.

E-Devletten Sağlık Raporu Alınıyor mu?

Kişilerin sağlık raporu talebi, ehliyet, yeni iş, evlilik, engelli durumu bildirme, askerlik ve istirahat gibi durumlar oluştuğu zaman gün yüzüne çıkmaktadır. Kişiler bu durumları için tam teşekküllü hastane ya da aile hekimlerine başvuru yaparak hekimlerden sağlık durumlarını gösterir bir belge istemektedir. Sağlık raporunun zorunlu olduğu durumlarda e-devlet üzerinden başvuru ya da sorgulama işlemleri kolaylıkla yapılabilmektedir. Sağlık raporu talebinde bulunan kişiler bazı durumlarda hiç hekime görünmeden de e-devlet sağlık kurulu raporu alabilmektedir. Bu işlemde e-devlete bağlı olarak hizmet veren e-nabız sisteminde yer alan bilgiler ile gerçekleşmektedir. Fakat bazı durumlarda yani sürücü belgesi için talep edilen sağlık raporu başta olmak üzere diğer sağlık raporları için e-devletten sadece başvuru ve sonuç işlemleri yapılabilmektedir. Bu durumlarda sağlık raporu almak isteyen kişilerin kesinlikle sağlık kuruluşunda görev yapan bir hekime muayene olması gerekmektedir. Sağlık raporu talebinde bulunan kişi, son durum hakkında bilgi sahibi olmak için e-devlet üzerinden işlemlerini kolay ve hızlı şekilde gerçekleştirebilir.

Sağlık Kurulu Raporu Hangi Hastanelerden Alınır?

Heyet raporu; hastanelerde bulunan dahiliye, genel cerrahi, kulak burun boğaz, göz hastalıkları, ruh ve sinir hastalıkları ve nöroloji gibi bölümlere gidilerek muayene olunması sonucunda alınan rapora verilen addır. Heyet raporu, tam teşekküllü hastanelerden alınabilmektedir. Bu rapor sadece yüksek risk taşıyan bir işe girmeden önce, askere gitmeden önce ve yurt dışına çıkmadan önce gibi bazı durumlarda ve kurumlar tarafından istenilmektedir. Kişilerin heyet raporu alabilmeleri için tam teşekküllü bir hastaneye başvuru yapmaları gerekmektedir. Heyet raporu veren hastaneler arasında devlet hastaneleri ve özel hastaneler yer almaktadır. Heyet raporu için başvuru yaptıktan sonra hastaneye giderek bir dilekçe doldurulması gerekmektedir. Daha sonra heyet raporu alacak kişinin gerekli görülen bölümlerde muayene olması gerekmektedir. Eğer kişi muayenelerden geçer ve rapor onaylanırsa heyet raporu çıkar. Heyet raporu 3 ila 4 gün içerisinde başvuru yapan kişiye teslim edilmektedir. Genel olarak heyet raporunun 90 gün geçerlilik süresi bulunmaktadır. Fakat bu süre hastanın durumuna göre değişiklik gösterebilmektedir. Bu süre hakkında daha net bir bilgiye ulaşmak isteyen kişiler, heyet raporunun üzerinde yazan tarihi dikkate alabilirler.