Anasayfa gelbaba Gelbaba Portal gelbaba NFT gelbaba Yatırım Aracı ya da Sanat: NFT

Yatırım Aracı ya da Sanat: NFT

NFT
22 Kasım 2021 Pazartesi
Yatırım Aracı ya da Sanat: NFT

NFT Nedir

20. Yüzyılın başında enerji alanında yaşanan gelişmeler, dünyanın hem ekonomik hem de siyasi yaşamına yön veren ana unsurdu. 21. Yüzyıl ise bilişim çağı olarak yerini çoktan almış ve yaşamakta olduğumuz dünyayı köklü değişikliklere maruz bırakmıştır. Özellikle internetin bulunup çok hızlı bir şekilde yaygınlaşması ve buna paralel olarak teknolojik yaşamın hayatımızda ciddi yer alması ile birlikte bir değişime uğradık ve uğramaya devam ediyoruz. Günümüzde bu değişime adapte olmanın zorluk seviyesi de, belki de insanlık tarihinin en yüksek değerlerine ulaşmıştır. Artık online yaşam özellikle şehir hayatı sürdüren toplumların olmazsa olmazı haline gelmiştir. Ödemelerimizi ve alışverişlerimizi mobil uygulamalar üzerinden yaparken yaşanılan pandemi sürecinde de erişim haklarımızın mobil cihazlar üzerinden takip edildiği bir zaman diliminden geçiyoruz. Bize bu yenilikler arasında belki de en dikkat çekici gelenler ise kripto paralar olmuştur. Birçoğumuzun anlamakta ve alışmakta zorlandığı ya da kabullenmemekte ısrar ettiği kripto paralar artık hayatlarımızın bir parçası olma yolunda hızlı bir ivme kazanmış gözüküyor. Her kripto paranın bir proje ürünü olduğunu düşünürsek piyasada bulunan her kripto paranın başarısı anı zamanda yürütülen projenin de başarısı anlamına gelmektedir. Bugün sizlere gerçekten çok ilginç projeleri içinde barındıran NFT’ler hakkında bilgiler sunmaya çalışacağız. Önce kelime anlamından başlamamız gerekirse; NFT Non-fungible token anlamına gelen değiştirilemez para demek oluyor. Tabi doğal olarak, özellikle kripto para piyasasında bulunmamış ya da az bulunmuş olanlarınız NFT nedir diye soracaksınız. Kısaca özetlemek gerekirse NFT dijital varlıkların blockchain verileri üzerinden şifrelenmesi ve tanımlamasını ifade etmektedir. Bir diğer deyişle NFT noter mantığı ile dijital varlıkların sahiplerinin belirginleşmesine veri sunmaktadır. Dijital sertifikalamanın kökeni aslında çok yeni. Daha 2. yılını bile yeni geride bırakmasına karşın NTF'ler son derece yaygınlaştı ve pazar da bu yaygınlaşmaya hemen reaksiyon gösterdi. Şu an kripto para piyasalarında sadece NTF projeleri ile ilgili çalışmalar sunan birçok platform bulunuyor. Bunların belli başlılarına ilerleyen bölümlerde sık sık göz atacağız. Örneklerle anlatmanın bazen çok daha etkili bir yol olduğunu düşünerek size bazı NTF’lerden bahsederek neden bu kadar ilginç olduklarını anlamanızda yardımcı olmaya çalışacağız. Evet, NTF telif hakları için önemli bir araç ama aslında doğrudan bu amaç için geliştirilmiş bir ürün de değil. NTF özellikleri itibari ile telif ve tescil süreçlerinin dijital ortamlarda en güvenilir ve kolay yol olması ile ön plana çıkıyor. Düşünsenize; internetin kodunu yazan Berners-Lee bile 21. yüzyıla yön veren bu önemli buluşun nimetlerinden yararlanamazken günümüzde ülkemizin önemli sanatçı ve komedyenlerinden olan Cem Yılmaz’ın yine internet üzerinden atmış olduğu bir tweetin dijital görüntüsünü açık artırma ile satıp ciddi kazançlara uzanabildiği bir dönemden bahsediyoruz. Dünyanın sayılı zenginlerinden sanatçılarına birçok ünlünün yararlandığı NTF oluşturma, Türkiye pazarında da oldukça rağbet görmüş gözüküyor. NTF piyasasının hızlı yol almasının en önemli sebebi, elbette ki telif hakları. İnternetin ve iletişimin hem çoğalıp hem de kolaylaşması sonucu bir anda patlak veren kaçak yayın ve platformların önlenemez artışı sonucu bu anlamda yasal düzenlemeler ve sonrasında alınan önlemlerle bir miktar durdurulsa da, online uygulamalar üzerinden sunulan hizmetlerin daha rağbet görmesi hamlesi başarılı olmuştur. NTF işte tam da bu noktada devreye girerek pazarın güçlü ve etkin bir bloğu olarak ortaya çıkmıştır. Her ne kadar hızlı bir gelişim olsa da bu oluşum şu ana kadar oldukça etkin ve sorunsuz çalışmaktadır. Bu da NTF piyasasına olan ilgiyi daha da artırıyor. NTF piyasası, gelecekte nerelere varacağı tabi ki şimdiden söylenemeyecek kadar emekleme döneminde. Belki emekleme sonrası süreç çok daha kısa sürebilir ya da belki emekleme evresinde bile değiliz, şimdilik kestiremiyoruz. Ama şu kadarını söyleyebiliriz ki kripto para piyasalarında ne zaman ne ile karşılaşacağınız hiç belli olmaz. Bu fikre sahip olmamız için yeterince bilgi ve birikime sahibiz. Eminiz ki sizler de daha detaylıca incelediğinizde deneyimlemek için aceleci olabilirsiniz. Sizin için çok değerli olmayan bir şey bir başkası için kıymetli olabilir ve NFT ürünlerdeki yüksek güvenlikli tescillenme avantajı ile NFT alış ve NFT satış işlemlerinin güvenliği herkesi buraya doğru çekmektedir. Her geçen gün artan ilgi karşısında belki de eski ama aranılan ve eşsiz olan bir eşyanızı milyonlarca dolara satabilirsiniz. NFT müzayedelerini onbinlerce kişinin takip ettiğini ve milyonlarca kullanıcının da bu müzayedelere ilgi duyduğunu biliyoruz. Bu da sektörde özellikle kısa vadede neler olabileceği konusunda bizde merak uyandırmıyor dersek yalan söylemiş oluruz. Öyle gözüküyor ki kripto para piyasasının bu en ilginç kolunda önümüzdeki zaman diliminde çok enteresan gelişmeler olabilir. Bu gelişmelerin olumlu mu olumsuz mu olacağını artık zaman gösterecek.

NFT Nasıl Oluşturulur

Kripto para piyasalarında projeler kadar token sahibi olmanın da birçok farklı yolu bulunmaktadır. Yazımızın ilerleyen bölümlerinde NFT alım satım süreçleri konusunda daha detaylı inceleme yapacağız ama öncelikle NFT nasıl bir teknik altyapı sunuyor; buna bakmamız gerekiyor. Yani NFT nasıl oluşturulmaktadır, bu konuya detaylı değinmeliyiz. Bildiğiniz gibi kripto paralar aslında bir veri saklama temeline dayanır. Şüphesiz ki sert rekabet koşullarının oluştuğu bu pazarda yazılımcı ya da programcı olup NFT sahibi olmanız gibi bir durum söz konusu olamaz. Özellikle bu dönemde böyle bir adım yeni sayılabilecek NFT projesinin sonu olacaktır. NFT, değiştirilemez tokenler grubuna ait bir dijital para birimini ifade ediyor. Telif hakkına sahip olabilmek için NFT gibi bir yapının olması gerekiyor zaten. Bu şifreleme ve taklit edilemez verilerin oluşturabileceği sistem dahilinde telif hakkı sunacağınız kripto paranın 3 ana özelliğe sahip olması gerekiyor. Bölünememe, doğrulanabilir ve güvenilir olma kriterlerinin hepsini barındırabilen NFT oluşturmak için Ethereum yapısının kendisi veya benzeri yapılardan birine sahip platformlar üzerinden işlem yapılması önemli. NFT tokenlerini oluşturabileceğiniz platformlar ise oldukça fazla. NFT sahibi olmak için gerekli olan tek şey cüzdan sahibi olmaktır ve bu da artık oldukça kolay bir süreç demek oluyor. NFT oluşturma süreçlerini örnekle açıklamayı deneyelim. Diyelim ki güzel bir fotoğraf çektiniz. ERC-721 standartlarında bir blockchain verisinin işletim ücretini ödemeniz ile birlikte bir dizin oluşturabiliyorsunuz. Daha sonra bu dizini sahip olduğunuz cüzdan üzerinden kullanma hakkınız oluşuyor. Yani artık kendi NTF tokeninize sahip oluyorsunuz. Kalan iş ise oluşturmuş olduğunuz NTF tokenine değer katmak. Tabi burada akıllara şu soru gelecektir: ben basit bir kullanıcıyım, kendi NTF tokenimi oluştursam ne kadar değer kazanabilir ki? İşte bu yanılgıya düşmemeniz için sizlere basit bir örnek vereceğiz. NTF değerlerini ortaya koyan etkenler, benzersizliği ile doğru orantılıdır. Bir token ne kadar benzersiz ise o kadar değer kazanır. Bunu kendi çizmiş olduğunuz resim ve Picasso’nun çizmiş olduğu resim örneği ile daha kolay anlayabilirsiniz. Picasso’nun eseri çok büyük ihtimalle sizinkinden daha benzersiz olacaktır ve bu da onun değerini yuklarılara çıkaracak en önemli faktörlerden biridir. Twitter'da ilk atılan tweetin dijital görünütüsünün 2,5 Milyon Dolar değerinde olduğunu ve size göre çok anlamsız gelecek bazı yapıtların yüzbinlerce dolar değerinde alıcı bulması, NTF piyasasını gerçekten çok çekici kılıyor.

Gas Fee Nedir?

NFT gibi akıllı sözleşmelerin desteklediği tokenlerin bir işlem maliyeti bulunmaktadır. Ethereum blockchain tabanlı olan NTF’lerde de Gas fee konusu tabi olarak önem arz etmektedir. Önce Gas nedir bilmeyenler için kısa bir açıklayalım. Ethereum Blockchain yakıtı olarak kullanılan birimin adı Gas olmadan herhangi bir işlem yapma şansınız bulunmuyor. İnternet ortamında kolaylıkla bulabileceğiniz Gas hesaplamalarını kullanarak ya da hesap açmış olduğunuz platformlar üzerinden Gas fee hesaplaması yapabiliyorsunuz. Bitcoin’den farklı bir yapıya sahip olan Ethereum’un akıllı sözleşmelere dayanması herhalde bu farklılıkların en önemlilerinin başında gelir. Bu da işin temelinde sadece para olması zorunluluğunu ortadan kaldırarak NTF gibi oluşumların önünü açmıştır.

NFT Nasıl Alınır

Yazımızın bu bölümüne kadar özellikle NFT özelliklerinden bahsetmeye çalıştık. Çünkü daha önce de sık sık tekrarladığımız gibi her tokenin kendi hikayesi vardır ve aslında token, bu hikayeyi satmaktadır. Yine sık sık dile getirdiğimiz gibi özellikle 2021 yılında popülaritesini son derece arttırmış olan NFT, yükselen bir değere sahip. Özellikle bazı NFT’lerin fahiş fiyatlara alıcı bulması, bu tokenlere olan ilgiyi daha da arttırmış gibi gözüküyor. Peki NFT nasıl alınıyor? NFT işlemlerine olanak sağlayan bazı kripto para borsalarında NFT al sat işlemleri yapılabilmektedir. Tek gereken bu platformlara üye olmanız ve bir cüzdan sahibi olmanız. Daha sonrasında kendi NFT tokeninizi ortaya çıkarabilirsiniz ya da satın alabiliyorsunuz. Bizim burada sizlere vereceğimiz en önemli öneri bu platformları seçerken iyi araştırma yapmanız. Tüm kripto para işlemlerinde olduğu gibi NFT alış siteleri ve NFT satış siteleri noktasında da güvenilirlik en önemli özelliklerden birisidir. NFT finanse edilirken hangi kripto para birimi gerekiyor ve sahip olduğunuz kripto para cüzdanı işlem yapmaya elverişli mi? Bu 2 konu başlığının önemli olduğunu bilmeniz gerekiyor.

NFT Nasıl Satılır?

Bir önceki bölümde NFT alışverişlerinin satın alma aşamasından bahsetmiştik. Bu bölümde ise NFT satma süreçlerini inceleyeceğiz. Yaptığımız incelemelerde NFT hakkında en çok sorulan soruların başında, nasıl NFT satarım sorusunun geldiğini söylemeliyiz. Çünkü projenin bir önemli ayağı da satış süreçlerini kapsıyor. Diyelim ki bir ses kaydı oluşturdunuz ve bunu NFT token ile satmak istiyorsunuz. Burada önemli olan NFT satış işlemi için hangi ödeme aracını kullanacağınızdır. NFT kripto para borsalarında birçok platformda ayrıca özellikler altında satılabildiğinden NFT sahibinin bu detayları iyi araştırması gerekmektedir. En pahalı NFT’lere göz attığımızda ise sektörün geldiği noktayı daha iyi anlayabiliyorsunuz. 2020 yılında Dijital sanatçı Mike Beeple tarafından 13 senelik paylaşılmış fotoğrafların derlenmesi sonucu oluşturulan eser, 69 Milyon Dolar gibi akıl almaz bir rakama satılmıştı. Yine NFT pazarının sıkı müdavimlerinden biri olan CryptoPunk bu anlamda en yakın rakiplerine fark atmış ve en değerli 10 NFT içerisinde yer alarak adeta ambargo koymuştur. Son olarak da yine Mike Beeple tarafından tasarlanmış ve Trump’ın seçim kaybetmesine alaycı bir bakış getiren 10 saniyelik bir video, 6,6 Milyon dolar gibi bir rakamla karşımıza çıkıyor.

En İyi NFT Alım Satım Platformları Nelerdir?

Yazımızın son bölümünde ise sizlere en yaygın ve bilinmesi gereken bazı NFT alım satım platformlarından bahsetmeye çalışacağız. Şunu hemen söylemeliyiz ki her dijital borsanın kendine has özellikleri, avantajları ve dezavantajları vardır. Biz de sizlere en baştan bazı küçük tüyolar vererek daha sağlıklı bilgi sahibi olmanızı istedik.

Opensea.io

Opensea.io NFT meraklılarının ilgi duyduğu platformların başında geliyor. Kısaca tarif etmemiz gerekirse Opensea.io dijital sergi ya da bir çeşit galeridir. NFT gözlemleyebilir ya da size ait NFT’leri bu platformda yönetebilirsiniz.

Supperrare

Önde gelen NFT platformlarından birisi olan Supperrare üzerinden günümüze kadar birçok dijital sanat eseri bizlere ulaşmıştır. Rare Coin ile işlem yapılan platformun kurucuları Johnathan Perkins, John Crain ve Charles Crain öncülüğünde 109 Milyon Doları aşan bir hacim sağlanmıştır. Telif haklarından ise sağlanan gelir 3 Milyon Doları geçmiş gözüküyor.

Nifty Gateway

Değiştirilemez tokenlerin alınıp satıldığı pazarları ayrı bir kategoride incelemek lazım aslında. Bunların en başında gelenlerinden birisi de şüphesiz ki Nifty Gateway borsasıdır. Aynı zamanda açık artırma pazarı olarak nitelendirebileceğimiz Nifty Gateway NFT pazarının kendi çizgisi ile öncülerinden. Duncan ile Griffin Cock Foster’in kurmuş olduğu Nifty Gateway güvenlik açısından sabıkalı ama kullanıcılardan 2 faktörlü girişi yapmayanların etkilendiği küçük bir saldırı sadece. O yüzden bir genelleme yapıp bu platform güvenilir değil demek haksızlık olur.

Foundation

NFT’nin popüler olması ile birlikte birçok platform bu alanda boy göstermek için mücadeleye girişti. Ama bir tanesi vardı ki o herkese kapılarını açmadı. NFT’ler için oluşturulmuş olan Foundation, sanat müzayedelerinin yapıldığı bir yapı. Foundation üyesi olmak zor değil ama Foundation uygulaması üzerinden sadece gezip eserleri görme imkanınız bulunuyor. Tabi eğer bir şeyler satın alacaksanız o ayrı. Bunun haricinde işlem yapabilmek ya da NFT satışı için davetiye almanız gerekiyor. Sanatçıların tercih ettiği tabi ki davetiye yöntemi. Kısacası sosyal medyada NFT pazarının en lüks müzayede ortamlarından birini sunan bir uygulama olan Foundation.app üzerinden kendi algoritması ile değerleme hizmeti de alıyorsunuz.

VIV3

Flock Blockchain tabanlı bir altyapıya sahip olan VIV3 dünyanın tanınmış sanatçılarının ilgi gösterdiği bir NTF platformudur. VIV3 üzerinden yapılan alışveriş sonrasında satın alınan ürünler yine bu ortamda bir diğer kullanıcıya satılabiliyor.

Bakery Swap

Bir diğer NTF platformu da Bakery Swap’tır. Bakery Swap, Ethereum maliyetlerinden kaçınmak isteyenler için alternatifler de sunan bir kripto para borsası. NTF para basma deneyimi yaşamak isteyenlere önerebileceğimiz bir borsa olan Bakery Swap projesinin önümüzdeki süreçte oyunlar üzerinden de bu deneyimleri çoğaltmayı hedeflediğini ekleyelim.

Axie Marketplace

Axie Marketplace oyun piyasasında söz sahibi olan Axie İnfinity topluluğunun bir markası olarak karşımıza çıkmaktadır. Ethereum güvencesi ile kendi tokenlerini de sunan platform üzerinden yapılan NFT satışlarından %4 civarında bir komisyon alınmaktadır.

Rarible

NTF pazarının geçmişi gerçekten son derece yeni diyebiliriz. Buna karşın cazibesi ile o kadar çok kullanıcının dikkatini çekmiş ki NFT'ler her geçen gün yeni bir pazarda işlem görmeye başlamıştır. Rarible kripto para borsası da bunlardan birisidir. NTF alışverişi yapılabildiği gibi kendi NTF’nizi oluşturup tokenleme imkanınız da bulunan bir yapıdan bahsediyoruz. Kullanıcılar oluşturdukları NTF’leri Rarible platformunda alıcılarla diledikleri gibi buluşturabiliyorlar.

NFT Showroom

En çok NFT alım satımı yapılan platformlar arasında son olarak değineceğimiz NFT Showroom, açık arttırmaların yapıldığı dijital varlıkların oluşturulup satışını yapabileceğiniz bir olanak sunuyor. Binlerce dijital sanatçının eserlerini oluşturup tokenleştirdiği NFT Showroom üyelik süreçleri son derece basit ve kısa sürüyor.
Dijital eserlerin ve varlıkların tescillenmesi ve bunların arz talep doğrultusunda alınıp satıldığı yapının her geçen gün daha fazla kişi ve kurum tarafından ilgi görmesi ile NFT son dönemde dikkatleri üzerine çekmeyi başarmıştır. Bu konuda da aradığınız içeriklere Gelbaba.com web sitesi aracılığı ile ulaşabilir, yorumlarınız ile katkıda bulunabilirsiniz.

Benzer Yazılar

Gelbaba İşletme

Markanız için hemen işletme hesabı açın.

Hesap Aç
Gelbaba İşletme

Markanız için hemen işletme hesabı açın.

Hesap Aç

Benzer Yazılar

Gelbaba İşletmeye Katılın

Hemen ücretsiz kaydolarak üyeliğinizi başlatın.

Ücretsiz İşletme Hesabı Açın