İstanbul'da En İyi Bisiklet Rotaları

Eminiz ki bisiklet kullanmanın bir tutku olduğunu pek kez duymuşsunuzdur. Genellikle çocukluk yıllarında başlayan bu duygu ilerleyen yaşlarda da peşimizi bırakmamaktadır. Bisiklet kullanmayı hayat tarzı haline getirmiş olanlar bilecektir, bir kez pedal çevirmeye başlandığında artık bu büyük keyfin ve özgürlüğün geri dönüşü yoktur. Yaşamak ile de ortak yanları bulunan bisiklete binmek özellikle her ikisinin de ilk yıllarında düşe kalka öğrenilmektedir. Her düşüşte ayağa kalkmak, yola devam etmek ve bundan ders çıkarmak yaşamın bisiklete binmek ile paralelliğinin en net göstergelerinden birisidir.

Bisiklet sürmenin insanoğlunun yaşamı ile olan benzerlikleri ve kaliteli bir yaşam adına katkıları da oldukça fazla. Örneğin zihni ve algıları açık tutmak, dalgınlık gibi problemlerin üstesinden gelmenin bisiklet kullanımı ile desteklenebileceğini söylemek mümkün. Bisiklet kullanmak birden fazla işi aynı anda yapmayı gerektirir. En azından pedal çevirmek, dengede durmak ve çevre kontrolü her seferinde yapılası gerekenler arasında. Bu anlamda konsantrasyon ve reflekslerin gelişimine de katkıda bulunan bisiklet sürmek, hayatın her alanında sıklıkla kullanılan becerilerin keyifli bir şekilde geliştirilmesini sağlar.

Bisiklet sahibi olmanın duygusal ve mental yönü dışında gözle görülür somut getirileri de oldukça fazladır. Çok önemli bir spor aleti olan bisikletlerin, fizyolojik anlamda da bir çok olumlu etkisi bulunmaktadır. Kas ve iskelet gelişiminin yanı sıra düzenli bisiklet binmenin bazı hastalıklara da iyi geldiğini, hatta önlenmesinde önemli bir rol üstlendiğini de söyleyebiliriz. Düzenli bisiklete binmek aynı zamanda düzenli bir fiziksel aktivite olacağından obezite, kalp hastalığı, kanser, akıl hastalığı, diyabet ve artrit gibi ciddi hastalıklardan korunmaya yardımcı olacaktır. Ayrıca sürekli oturarak çalışanlar, hareketsiz kalanların maruz kalabilecekleri çeşitli rahatsızlıkların ortadan kaldırılması ya da azaltılmasında bisiklet kullanmanın etkileri bulunmaktadır.

Bisiklete binmek yapılabilecek sporlar arasında pek çok yönüyle ön plana çıkmaktadır. İnsanları hareketsizlikten kurtarırken aynı zamanda temiz hava almaya, farklı yerler keşfetmeye yönlendiren bu muhteşem icat sayesinde gezerek, keyif alarak spor yapmak mümkün.

Bisiklet binenlerin sosyalleşme konusunda da artıları çok fazla. Bisiklet sevdalısı birbirinden farklı insanların bir araya geldiği pek çok grup bulunmaktadır. Normal şartlarda bir araya gelebilmeleri pek mümkün olmayan insanların bisiklet kullanma tutkuları nedeniyle buluştukları, ortak planlar yapıp sürekli bir etkileşim halinde oldukları bilinmekte.

Bisiklete binmek ayrıca şehri ve çevresini gezmek adına sınırları da ortadan kaldırmaktadır. Doğaya ulaşmanın yanı sıra şehir içerisinde de bir yerden bir yere giderken otomobil gibi büyük araçların aksine pratiklik sağlar. Bir yere ulaşmanın en eğlenceli ve hızlı yolu çoğu zaman bisiklet olabilir. Arabayla ulaşılamayan ya da yürüyerek gidilmesi zor olan yerlere bisiklet ile kolaylıkla gidilebilir.

Bisiklet mükemmel bir tasarruf aracıdır. Bisiklet herhangi bir yakıt gerekmeden ve genellikle park yeri ücreti ödenmeden kullanılan nadir araçların başında gelmektedir. Özellikle şehir için yanın mesafelerde bisiklet kullanmayı tercih etmek yakıttan ciddi anlamda kar etmeye imkan sağlayacakken, olası kazaların yaşanmasını ortadan kaldırarak maddi anlamda farklı bir getiri daha sağlayacaktır.

Bisiklete binmenin insanlık için ortak bir faydası da çevreci bir araç olmasıdır. Bisiklete binmenin doğaya ve insanlara etkisi paha biçilemez desek abartmış olmayız. Ulaşımda araba yerine bisikleti seçen her kişi yol üzerinde en az bir otomobillik alanı boşaltır. Bu sayının 1000 kişiye ulaşması durumunda boş kalan alanın 1 km'ye ulaştığı hesaplanmıştır. Atmosfere salınan karbonmonoksit ve başka zehirli gazların azalmasıyla da doğrudan doğruya tüm toplum sağlığı olumlu etkilenir. Ayrıca bisiklet kullanıcılarının çevreye duyarlı kişiler olmasından kaynaklı olarak geçtiği güzergahlarda bırakacakları çöp vb. atıklar da kendiliğinden ortadan kalkacaktır.

Bisiklet kullanmanın faydalarına daha geniş kapsamlı baktığımız bu aşamadan sonra şehirde, özellikle büyük şehirlerde yaşayan insanların bisiklet kullanama konusundaki bazı detaylara değinmeye çalışacağız. Daha sonra ülkemizin en kalabalık kenti, mega şehir İstanbul'da bisiklet kullanmak konusuna da değineceğiz.

Bisikletle Şehir Turuna Çıkmak

Bisikletle şehir tutuna çıkmak ülkemizin pek çok şehrinde kolaylıkla yapılacak bir aktiviteyken, bazı şehirlerimizin coğrafi yapısından dolayı da nispeten daha zorlu bir süreci kapsamaktadır. Eminiz ki pek çoğumuz seyahat halindeyken yolun en sağından bisikletiyle giden biri ya da birilerini görmüşüzdür. Bazen imrenerek, bazen de şaşırarak bakıp geçtiğimiz bu insanlar içerisinde yaşadıkları şehri, bazen de şehirlerarası yolları bu şekilde kat etmektedir.

Özellikle son yıllarda ekonomik anlamda zorlu bir süreçten geçmemiz insanların ulaşım alanında da tasarrufa gitmelerini hızlandırmıştır. Bu nedenle de şehir içerisinde ulaşım aracı olarak bisiklet ve bisiklet benzeri araçları tercih edenleri daha çok görmeye başladık.

Şehir içerisinde artan trafiğin bisiklet sürücülerine sağladığı artıları ve eksileri değerlendirirsek eğer birbirini tamamlayan, daha doğrusu neden sonuç ilişkisi içerisinde ilerleyen bir süreç olduğunu söyleyebiliriz. Şöyle ki, artan trafik nedeniyle bisiklet kullanımına yönelen insanların sayısı arttıkça daha fazla bisiklet kazası duymaya başladık. Aynı şekilde şehir içerisindeki yolların güzelleşmesi ile daha fazla alanda trafik atmakta, fakat bu durum bisiklet ile ulaşım tercihlerini de artırmaktadır. Ulaşım anlamındaki tüm gelişmeler birbirini etkileyen durumları gün yüzüne çıkarmaktadır.

Şimdi bisikletliler için İstanbul nasıl bir şehir ona bakalım. İstanbul'da nerede bisiklete binilir,  bir ulaşım aracı olarak ne kadar efektif kullanılabilir bunun gibi soruların da yanıtını aramaya başlayalım.

İstanbul'da Bisiklet Sürülür Mü?

İstanbul'da bisiklete binmek imkansız mı? mümkün mü? işte bu soru pek çok kişi tarafından farklı şekilde cevaplanabilir. Nüfus ve ekonomik koşullar nedeniyle her şehrimizde nüfus ve trafik birlikte artmaya devam etmektedir. Bu beraberinde olumlu diyebileceğimiz bazı sonuçlar da doğurmaktadır. Bahsettiğimiz bu realite nedeniyle yaya ve araç trafiğine alternatif bir çözüm üreterek işe ya da okula bisikletle gitme kararı alan insanların sayısı her geçen gün artmaktadır. Ancak hemen her şehrimizde bisiklet yollarının yetersizliği bir gerçek. Şehir planlamalarının daha çizim şamasında bisiklet yolları plana dahil edilmemekte ya da edilse dahi fiili uygulamada yapılmamaktadır. Bu nedenle şehir içerisinde sonradan, genellikle yaya yollarından çalınarak oluşturulan bisiklet yolları ne bisiklet kullananlara, ne yayalara ne de motorlu araç trafiğine çözüm getirmemektedir.

Yazımızın bu bölümünün başında sorduğumuz İstanbul'da bisiklete binmek imkansız mı? konusu üzerinde durarak bu mega kentte bisiklete binmenin bazı olumsuz yanlarına değindikten sonra, daha keyifli yönlerini uzun uzadıya ele almaya çalışacağız.

İstanbul'da bisiklet sürmenin zorluları konusuna şu şekilde bir katkı daha yapabiliriz. İstanbul nüfusunu ve oldukça uzun bir kıyı şeridi olduğunu düşündüğümüzde bisiklet yollarının azlığı elimizdeki olumsuz anlamdaki en net veri. Bisiklet yollarının azlığının yanı sıra yayalar ve çoğu zaman park halindeki motosikletler tarafından işgal edilmesi de bisiklet sürenlerin işini zorlaştırıyor. Bisikletler için büyük tehlike oluşturan yanlış yerleştirilmiş mazgallar, yer döşemelerinin kalitesiz ve bozuk olması bisiklet sürüş keyfini olumsuz etkileyen nedenler arasındadır.

Tüm bu olumsuzluklar içerisinde İstanbul'da nerede bisiklete binilir sorusunun hala pek çok cevabı bulunmakta. Araç içerisinde saatlerce trafikte beklemekten daha kötü olmayacağını düşündüğümüz İstanbul'daki bisiklet kullanma serüvenine her şeye rağmen olumlu yönünden bakmak gerekli. İstanbul bisiklet yolları nüfusa ve kıyı şeridine oranla az olmasına rağmen son derece güzel manzaralara sahiptir. Gerek ormanlık alanlardaki bisiklet yolları, gerekse de Marmara Denizi ve İstanbul Boğazı kıyısındaki bisiklet yolları ile eşsiz manzaralar eşliğinde spor yapıp, keyifli bir gezintiye çıkmak mümkün.

Vapura Bisiklet Alınır Mı?

İstanbul 7 tepeli şehir olarak bilinmektedir. Topoğrafik yapısı itibariyle ulaşımın her türlüsünün belli zorlukları bulunmaktadır. Her şeyden önce şehri ikiye bölen bir boğazın varlığı bir yakadan diğerine geçme konusunda körü, tünel ve deniz taşıtlarını kullanmayı zorunlu kılmaktadır.

Bisiklet kullanıcıları toplu taşıma araçlarından faydalanarak bir anlamda aktarmalı olarak yolculuklarına devam edebilmektedir. Metro, Marmaray, tramvay, otobüs ve vapur gibi pek çok toplu ulaşım seçeneğinin bulunduğu İstanbul'da bisiklet kullanıcılarının da faydalanabileceği alternatifler yer almaktadır. Evlerinden bisikletleri ile çıkanların gidecekleri yerlerde bunlar gibi ulaşım seçeneklerini değerlendirmeleri belli kurallar çerçevesinde mümkündür.

Toplu ulaşım araçlarında bisikletlerin varlığı diğer yolcuları rahatsız etmediği sürece hoş karşılanmasına rağmen 16 milyonun üzerinde bir nüfusa sahip mega kentte belli kural ve şartların olması kaçınılmazdır.

Metroya bisikletle binilir mi? sorusu örneğin İstanbul'da yaşayan bisiklet kullanıcılarının en çok sorduğu sorular arasındadır. Bisiklet kullanıcıları katlanabilir bisikletler ile işletme saatleri içerisinde, katlanmayan bisikletler ile yoğun saatler (07.00-09.00 / 17.00-20.00) dışında ekstra ücret ödemeden yolculuk edebilirler. Bisiklet ve paten, kaykay, scooter gibi araçları istasyonlar içerisinde kullanmak yasaktır. Bu araçlar elde taşınmalı veya üzerine binilmeden kullanıcı yanında hareket ettirilmelidir.

Benzer kurallar Marmaray için de geçerlidir. Marmaray bisiklet taşıma kuralları; katlanır bisikletler için tüm gün, büyük boy, katlanmayan bisikletler için yoğun saatler (07.00-08.30 / 16.00-19.30) dışındadır.

Benzer bir durum raylı sistemler arasında yer alan Tramvay yolcuları için de geçerlidir. Görüldüğü üzere İstanbul'da toplu taşımada bisikletlilere gereken önem verilmekte ve kesintisiz ulaşımın birer halkası olarak bisiklet kullanıcılarına da hizmet etmektedir.

Bir diğer çok merak edilen husus da otobüse bisiklet ile binilir mi? sorusunun cevabıdır. İstanbul'da otobüslere bisiklet alınıyor mu? sorusuna çözüm üretmek adına otobüslerin önüne entegre edilen bisiklet bölümleri bulunmaktadır. Bisikletli yolcular bisiklet aparatlı otobüsleri gün boyu, diğer tüm otobüsleri ise 10:00-16:00 ve 22:00-06:00 saatleri arasında, Metrobüslerde 10:00-16:00 ve 22:00-06:00 arasında kullanabilirler.

Toplu taşımada bisikletlilere de yer açılması hem bisiklet kullanımını artırmakta hem de şehir içi ulaşım özgürlüğü anlamında destekleyici olmaktadır.

Vapura bisikletle binmek yasak mı? ve benzeri soruların yanıtı internet üzerinden sıkça araştırılmaktadır. Bir toplu ulaşım aracı olarak vapurlara ve deniz motorlarına da bisikletle binilebilir. Şehir Hatları A.Ş.’ye bağlı vapurlarda yolculuk eden kişilerin bisikletleri için ücret alınmamaktadır.

Nerelerde Bisiklet Kullanmalıyız?

Bisiklet kullanımının yasak olduğu bazı yollar bulunmaktadır. Aslında bu ayrım motorlu araçlar ve motorsuz araçlar şeklinde yapılmaktadır. Şehir içinde ve şehirlerarası yollarda (otobanlar haricinde) bisikletler, yolun sağ şeridini kullanma hakkına sahiptirler. Motorlu taşıtlar, sağ şeritte seyreden bisikletlere azami ölçüde saygı göstermek zorundadır.

Sürücü için ehliyet, taşıt için plaka gerekmediği bisikletler kara yolunda en sağ şeridi kullanarak diğer taşıtlar ile aynı sorumlulukta hareket etmelidirler, ancak bisiklet yolu olan yerlerde kara yolundan gidemezler.

Kara yolunda ikiden fazla bisiklet yan yana gidemez ve işaret verme dışında iki elle sürülmeli ve trafik kurallarına uyulmalıdır.

Görüldüğü gibi her ne kadar motorsuz bir araç olsa da trafikte yer alması nedeniyle bisikletlilerin de kurallara uyması gerekmektedir. Genel bir bakış açısı ile otobanlar haricinde bisiklet ile tüm kara yolarında seyahat yapılabilir.

İstanbul’un En İyi Bisiklet Yolları

Bisikletin bir tutku olduğunu, bir kere pedal çevirmeye başlayan birinin bu tutkundan kolay kolay vaz geçemediğini yazımızın başında da belirtmiştik. İstanbul'da sok sayıdaki sahil şeridinde yer yer kısa yer yer uzun parkurlarda bu keyfi doya doya yaşamak mümkün. Ayrıca İstanbul bisiklet kiralama konusunda da hem özel hem de belediyelerin girimleri ile farklı alternatifler sunmaktadır. İstanbul Büyükşehir Belediyesi bünyesinde faaliyet gösteren İspark şirketinin bir hizmeti olan İsbike uygulaması, İstanbullulara pek çok alanda bisiklet kiralama imkanı sunmaktadır. İsbike bisiklet kiralanabilen ve teslim edilen istasyonların listesini harita üzerinden internet sitesi aracılığı ile paylaşmaktadır. Zaten İstanbul'da şehir turu yapan herkes mutlaka bu bisiklet istasyonlarından biri ile karşılaşacaktır.

Bisiklet rota oluşturma mantığı ile hareket edildiğinde kullanması çok daha zevkli bir alet. Oluşturulacak rota kısa mesafeli ise ihtiyaçlar ve beklentiler farklı, uzun mesafeli ise farklıdır. Çevreyi tanıma, gezilecek ve görülecek önemli yerleri belirleme, mola noktalarını tespit etme gibi farklı amaçların bir araya getirilmesi ile oluşturulan bisiklet rotaları kullanıcıların kendi sınırlarını belirleme ve koydukları hedefe ulaşma adına sergiledikleri kararlılığı ölçme şansı da sunmaktadır.

Şimdi isterseniz hem İstanbul Avrupa yakası bisiklet yolları, hem de İstanbul Anadolu yakası bisiklet yolları hakkında başlıklar halinde bir çerçeve belirleyelim.

Adalar

İstanbul'da bisiklet denilince akla ilk gelen yerlerin başında şüphesiz ki adalar gelmektedir. Adalar'a giden herkes mutlaka bisiklete binmiştir. Ada denildiğinde klasikleşen bir aktivite olan bisiklete binmek bu şansı değerlendirenlere çok keyifli bir zaman dilimi yaşatacaktır. Büyükada başta olmak üzere Heybeliada, Kınalıada ve Burgazada bünyesinde bisiklet kiralayabileceğiniz çeşitli dükkanlar barındırıyor. Saydığımız bu adalara deniz ulaşımını kullanarak kendi bisikletinizi de götürebilirsiniz.

Caddebostan Sahili

Havaların ısınması ile birlikte İstanbulluların vazgeçilmez adreslerinden biri halini alan Caddebostan sahili, bisikletçiler başta olmak üzere kaykaycılar, yürüyüşçüler ve koşucuların da uğrak noktalarından biri olmaktadır. Muhteşem deniz manzarasını yaklaşık 5 km'lik bir bisiklet ve yürüyüş yolu ile kat etmek isteyenler için mükemmel bir seçenek olan bu lokasyon, çimlerin üzerinde dinlenme imkanı sunması açısından da oldukça cazip bir yer.

Belgrad Ormanı

İstanbul'un akciğerlerinden biri olan Belgrad Ormanında 20 km civarında bisiklet sürmeye elverişli bir parkur bulunmaktadır. Daha doğrusu 6 km'si bisiklet parkuru olarak düzenlenmiş olan bu alanda trekking, koşu gibi fiziksel aktiviteler de yapılabilir. Araçların ücretli giriş yaptıkları ormana yaya ve bisikletliler herhangi bir ücret ödemeden girebilirler.

Ortaköy Bebek Sahili

İstanbul Avrupa yakası bisiklet yoları içerisinde en popülerlerinden biri olan Ortaköy-Bebek sahili yaklaşık 5 km'lik bir bisiklet parkurunu içerisinde barındırmaktadır. Gerek manzarası, gerek boğaz havası ile İstanbul'un eşsiz bisiklet yollarından olan bu alan, yürüyüş ve koşu için de yoğun olarak tercih edilmektedir.

Bostancı Pendik Sahili

Bostancı-Pendik sahil hattı, İstanbul Anadolu yakası bisiklet yolları içerisinde en uzun parkura sahiptir. Caddebostan Sahili'nin devamı niteliğindeki yaklaşık 20 km'lik bu alanın bir avantajı da İstanbul'un bir çok parkuruna göre daha sakin olmasıdır.

Polonezköy

İstanbulluların özellikle hafta sonları kahvaltı için tercih ettikleri şehirden uzak bu doğa harikası bölgede yaklaşık 4,5 km'lik bir bisiklet yolu bulunmaktadır. Polonezköy'e bisikletle gidenlerin bu alan için önerileri genellikle dağ bisikleti kullanılması şeklindedir.

Florya Yeşilköy Sahili

Florya-Yeşilköy sahili bisiklet kullanmak için tüm özelliklere sahip bir hat. İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından hizmete açılan bu parkur toplamda 6 km uzunluğunda ve mola vermek için pek çok alternatif sunmakta.

Dünya'nın en büyük metropollerinden biri olan İstanbul'da bisiklet kullanmak için farklı seçenekler bulunmakta. Elbette gönül iki kırayı birbirine bağlayan üç köprüden karşıya bisikletlerle geçmeyi de isterdi fakat bu ne yazık ki şimdilik mümkün değil. Yine de ilk akla gelenlerini saydığımız parkurlar ve daha fazlasını değerlendirerek İstanbul'da bisiklet keyfi sürmek mümkün.